KDV tevkifat uygulamasına ve bu uygulamadan doğan iade taleplerinin yerine
getirilmesine ilişkin usul ve esaslar Gelir İdaresi Başkanlığınca yayımlanan
117 seri nolu Genel Tebliğ ile yeniden düzenlendi.
117 seri nolu Genel Tebliği, KDV de tevkifatlı işlemlerle ilgili olarak bugüne
kadar yayımlanan genel tebliğler, sirküler ve bazı özelgelerin güncellenmiş
özeti gibi.
25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 9
uncu maddesinin birinci ve 29 uncu maddesinin dördüncü fıkraları ile 4/1/1961
tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 120 inci maddesinin Maliye
Bakanlığına verdiği yetkiler çerçevesinde, KDV tevkifat uygulamasına ve bu
uygulamadan doğan iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin usul ve
esaslar aşağıda açıklanmıştır.
1. KDV TEVKİFAT
UYGULAMASI
KDV Kanununun 9 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, mükellefin
Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin
bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı vergi
alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf
olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir.
Anlaşıldığı üzere vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenen
bu madde sadece ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de
bulunmayanlar için öngörülmüş değildir. Maliye Bakanlığı, bunların dışında
gerekli gördüğü diğer hallerde de verginin ödenmesinden işleme taraf olanları
sorumlu tutabilecektir.
Maddede belirtilen işlemlere taraf olanlar kendine mal teslim edilen veya
hizmet ifa edilen kişi ve kurumlardır. Bunlar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden
ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu
olacaklardır.
KDV tevkifatı ihtiyari bir uygulama olmayıp, Maliye Bakanlığınca tevkifat
uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması
zorunludur. Diğer taraftan, Maliye Bakanlığınca tevkifat kapsamına alınmamış
işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması mümkün değildir.
1.1. KDV TEVKİFATININ
NİTELİĞİ
KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan
verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil bu işlemlere muhatap
olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip
ödenmesidir.
“Tam tevkifat” işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme
muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi; “kısmi tevkifat” ise
hesaplanan verginin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme muhatap
olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan
tarafından beyan edilip ödenmesidir.
1.2. BEYAN
1.2.1. Tevkifat, genel bütçeli idareler hariç, tevkifata tabi işlemin
yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan
edilecektir.
Tevkifat kapsamındaki işlemlerde vergiyi doğuran olay bakımından özellikli
bir durum söz konusu olmayıp, bu işlemlere ilişkin KDV’nin beyan dönemi KDV
Kanununun 10 uncu maddesine göre tespit edilecektir.
Bu kapsamda, işleme ait fatura veya benzeri belge izleyen ay içinde
düzenlense dahi sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan
süresi içinde yapılacaktır. Kısmi tevkifat uygulamasında satıcının mükellef
sıfatıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edeceği kısım da aynı dönemde beyan
edilecektir.
Hizmet işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de fatura
izleyen ayda düzenlense dahi bu şekilde işlem yapılacaktır. İşlem bedelinin
ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi
veya hiç gelmemesi tevkifatın yapılıp yukarıda belirtilen süre içinde sorumlu
tarafından beyan edilmesine engel değildir.
1.2.2. Genel bütçeli idareler dışındaki vergi sorumluları tevkif ettikleri
vergiyi, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan
edeceklerdir. Bunların başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetlerinin
bulunmaması ve dolayısıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi vermemeleri bu uygulamaya
engel değildir.
2 No.lu KDV Beyannamesi sadece tevkifata tabi işlemlerin olduğu dönemlerde
verilecektir. Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1 vergi türünden mükellef
sicilinde kayıtlı olanlar) tevkifata tabi tutulan KDV’nin beyanında 1015 B
beyanname kodlu KDV2 beyannamesini, gerçek usulde KDV mükellefiyeti
bulunmayanlar ise söz konusu verginin beyanında 9015 beyanname kodlu KDV2
beyannamesini kullanacaklardır.
1.2.3. Genel bütçeli idareler, tevkif ettikleri KDV için sorumlu sıfatıyla
beyanname vermeyecekler, tevkif edilen KDV doğrudan bunların muhasebe
birimlerince gelir kaydedilecektir.
Genel bütçeli idareler dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarının yaptıkları
KDV tevkifatının beyanında (1.2.2) bölümündeki açıklamalar geçerli olacaktır.
Ayrıca, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde
yer alan idare, kurum ve kuruluşların tevkifat uygulaması kapsamındaki
alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan
karşılanması halinde tevkif edilen KDV, söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar
tarafından Tebliğin (1.2.2) bölümündeki açıklamalara göre 2 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilecek ve ödenecektir.
1.2.4. Tevkifat, bu Tebliğ
kapsamında olan mal ve hizmetleri satın alan ve adına fatura ve benzeri belge
düzenlenen sorumlu tarafından yapılarak, yukarıda yapılan belirlemeler
çerçevesinde 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenecek veya doğrudan
muhasebe birimlerince ilgili Bütçe hesabına gelir kaydı yapılacaktır.
1.2.5. KDV mükellefiyeti bulunmayan BSMV mükelleflerinin 2 No.lu KDV
Beyannamesini kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine
vermeleri gerekmektedir.
Ancak, bankaların tevkif ettikleri vergiyi ödemeyi yapan şubeler itibariyle
şubelerin bağlı bulundukları vergi dairesine beyan edip ödemeleri de mümkün
bulunmaktadır.
Bu tercihi yapan bankaların, durumu bir dilekçe ile önceden genel
müdürlüğün bağlı olduğu vergi dairesine yazılı şekilde bildirmeleri
gerekmektedir. Bu bildirime ait yazının bir örneği genel müdürlük tarafından
şubelere gönderilecek, şubeler tarafından da kendi bağlı oldukları vergi
dairelerine ibraz edilmek suretiyle sorumlu sıfatıyla beyanın şubeler
tarafından yapılmasına başlanılacaktır.
KDV iadesi açısından tevkifatların durumunu gösteren tablo aşağıya
çıkarılmıştır.
Tevkifata
konu işlemler
|
Oran
|
Tevkifat
yapacaklar
|
Mahsuben
iade
|
Nakden
iade
|
İkametgahı,
işyerİ, kanuni ve iş merkezi Türkiye de bulunmayanlar tarafından yapılan
hizmetler
|
%100
|
KDV mükellefleri
|
Yok
|
Yok
|
GVK
18 inci maddesi kapsamındaki Serbest meslek faaliyetleri çerçevesinde yapılan
hizmetler
|
%100
|
GVK 94 de sayılanlar
|
Yok
|
Yok
|
KDV
1/3-f Kapsamındaki kiralamalar
|
%100
|
KDV mükellefi kiracılar
|
Yok
|
Yok
|
KDV
mükellefi olmayanlarca verilen reklam hizmetleri
|
%100
|
Hizmeti alan KDV Mükellefleri
|
Yok
|
Yok
|
Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen
mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri
|
2/10
|
Belirlenmiş Mükellefler
|
2.000 TL yi aşmayan mahsuben iade talepleri VİR, YMM
raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.
2.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise
VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir. 2.000 TL yi aşan
kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR sonucuna göre veya YMM
raporu ile çözülür.
|
2.000 TL yi aşmayan nakden iade talepleri teminat,
VİR ve YMM raporu aranılmadan yerine getirilir.
2.000 TL ve
üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine
getirilir. 2.000 TL yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR
sonucuna göre veya YMM raporu
|
5018 sayılı Kanun'a ekli cetveller kapsamındaki (Genel
bütçeli kurumlar, Özel bütçeli idareler ve büniversiteler) idare, kurum ve
kuruşlara ifa edilen ve 117 seri nolu Genel Tebliğde belirtilmeyen diğer
bütün hizmet ifalarında
|
5/10
|
|||
Spor Kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı
gelirlerine konu işlemler
|
9/10
|
Belirlenmiş mükellefler ve KDV mükellefleri
|
||
Külçe
ve metal teslimleri
|
7/10
|
|||
Bakır,
çinko ve alüminyum ürünleri
|
7/10
|
|||
Hurda
ve atıklar
|
9//10
|
|||
Metal,
plastik, lastik, kauçuk, kağıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen ham
madde
|
9/10
|
|||
Pamuk
tiftik yün yapağı ile ham post ve deri
|
9/10
|
|||
Ağaç
ve orman ürünleri
|
9/10
|
|||
Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri
hizmetler
|
9/10
|
Belirlenmiş Mükellefler
|
2.000 TL yi aşmayan mahsup talepleri VİR, YMM raporu
ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.
2.000 TL ve
üzerindeki mahsuben iade talepleri ise sadece teminat ve/veya VİR sonucuna
göre yerine getirilir. 2.000 TL yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde
teminat, VİR sonucuna gore çözülür
|
Münhasıran teminat
ve/veya VİR ile yerine getirilecektir
İade talebinin
tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran VİR sonucuna göre
çözülür
|
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil,
bakım ve onarım hizmetleri
|
5/10
|
|||
Yemek servis ve organizasyon hizmetleri
|
5/10
|
|||
Her türlü baskı ve basım hizmetleri (yeni)
|
5/10
|
|||
Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme
hizmetleri (yeni)
|
9/10
|
KDV mükellefleri
|
||
İşgücü temin hizmetleri (özel güvenlik ve koruma
hizmetleri dahil)
|
9/10
|
Belirlenmiş mükellefler ve KDV mükellefleri
|
||
Yapı denetim hizmetleri
|
9/10
|
|||
Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon
işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri
|
5/10
|
|||
Temizlik, çevre bahçe bakım hizmetleri
|
7/10
|
|||
Servis taşımacılığı hizmeti (yeni)
|
5/10
|
1.3. İNDİRİM
2 No.lu KDV Beyannamesinde herhangi bir surette indirim yapılması mümkün
olmadığından tevkif edilen KDV’nin tamamının beyan edilerek vergi dairesine
ödenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, tevkifat uygulayan alıcının KDV mükellefiyetinin bulunması ve
tevkifat uyguladığı teslim veya hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde
kullanacak olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar, beyanın
yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu
yapılabilecektir. Bu indirimin dayanağı 2 No.lu KDV beyannamesi olacaktır.
Kısmi tevkifata tabi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin;
- Satıcı tarafından beyan edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla
işleme ait fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin
olarak verilmesi gereken,
- Sorumlu sıfatıyla beyan edilen kısmı ise 2 No.lu KDV Beyannamesinin
verildiği ay içinde verilmesi gereken,
1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılacaktır.
Örnek:
Satıcı (B), alıcı
(A)’ya 12 Mayıs’ta 1.000 lira karşılığında bakır tel teslim etmiş, genel oranda
KDV’ye tabi bu teslimle ilgili olarak 13 Mayıs’ta düzenlediği faturada
hesaplanan KDV, tevkif edilecek KDV ve tahsil edilecek KDV tutarlarını,
Tebliğin (3.4.2.) bölümündeki açıklamalara uygun olarak, sırayla 180 ¨ 126 ¨ ve
54 ¨ olarak göstermiştir.
(A), bu alışla ilgili
2 No.lu KDV beyannamesini 24 Haziran’a kadar vermek zorundadır. Bu ödevini
yerine getirmişse, söz konusu beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edeceği 126
lirayı, 24 Haziran’a kadar vermesi gereken Mayıs dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinde
indirim konusu yapabilecektir. 2 No.lu KDV beyannamesi yanlışlıkla süresinden
sonra, mesela, 24 Ağustos’ta verilirse 126 liralık tutar da 24 Ağustos’a kadar
verilmesi gereken Temmuz dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu
yapılabilecektir.
Mükellef (A)’nın
satıcıya ödediği/borçlandığı 54 liralık tutar ise yıl geçmemek şartıyla alış
faturasının defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılabilecektir.
Satıcının bu teslimle
ilgili faturayı süresinden sonra, mesela, 16 Temmuz’da düzenleyip (A)’ ya
intikal ettirmesi sorumlu sıfatıyla beyanın 24 Haziran’a kadar yapılmasına
engel değildir. Bu durumda hesaplanan verginin sorumlu sıfatıyla beyan edilecek
olan 126 liralık kısmı 24 Haziran’a kadar verilecek, satıcıya ödenmesi gereken
54 ¨ tutarındaki kısmı ise (vergiyi doğran olayın gerçekleştiği takvim yılı
geçmemek şartıyla) faturanın defterlere kaydedildiği dönem için verilecek 1
No.lu beyannamede indirim konusu yapılabilecektir.
2. TAM TEVKİFAT
UYGULAMASI
Bu bölüm kapsamındaki işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin
tamamı, mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
Tam tevkifat uygulanacak işlemler, bu bölümde belirtilenlerle sınırlı olup,
bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından tam tevkifat
uygulaması kapsamında işlem yapılmayacaktır.
2.1. İKAMETGÂHI,
İŞYERİ, KANUNİ MERKEZİ VE İŞ MERKEZİ TÜRKİYEDE BULUNMAYANLAR TARAFINDAN YAPILAN
İŞLEMLER
2.1.1. KDV Kanununun 1 inci maddesine göre bir hizmetin KDV’nin konusuna
girebilmesi için Türkiye’de ifa edilmesi gerekmektedir. Aynı Kanunun (6/b)
maddesinde ise Türkiye'de yapılan veya faydalanılan hizmetlerin Türkiye'de ifa
edilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de
bulunmayanların Türkiye’de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı
ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler KDV’ye tabi olacaktır.
Bu gibi hizmet ifalarında mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla
birlikte, Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi
bulunmadığından, KDV’nin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap
tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.
Hizmetin vergiden müstesna olması ve hizmetin yurt dışında yapılıp
hizmetten yurt dışında faydalanılması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla
KDV beyan edilmeyecektir.
2.1.2. KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de
faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir. KDV mükellefiyeti
bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV tevkifatı yaparak 2 No.lu
KDV beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek zorundadır.
2.1.3. Yurt dışından temin edilen ve tevkifata tabi tutulması gereken
hizmetlere ilişkin olarak aşağıdaki örnekler verilebilir:
Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan
firmalar tarafından;
- Türkiye’de inşa edilecek bir alış-veriş merkezi için
yurt dışında çizilip Türkiye’ye gönderilen mimari proje hizmeti,
- Türkiye’de faaliyette bulunan enerji santralinin
işletilmesine ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,
- KDV mükellefiyeti olmayan genel bütçeli bir idareye
yurt dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,
- KDV mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum
kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt
dışından bilgi gönderilmesi hizmeti.
2.1.4. Bu bölüm kapsamında olan hizmetlerin aynı zamanda kısmi tevkifat
uygulaması kapsamında da olması halinde, bu bölüme göre işlem tesis
edilecektir.
2.1.5. İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de
bulunmayanlar tarafından yapılan KDV Kanununun 1 inci maddesi kapsamındaki mal
teslimlerinde de bu bölüm kapsamında işlem tesis edilecektir.
Teslimin vergiden müstesna olması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla
vergi beyan edilmeyecektir.
2.2. SERBEST MESLEK
FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER
2.2.1. KDV Kanununun (1/1) maddesine göre, serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Sözü edilen
faaliyetleri mutad ve sürekli olarak yapanlar KDV mükellefi olacak, arızi
serbest meslek faaliyetinde bulunanların ise KDV mükellefiyeti tesis
edilmeyecektir.
2.2.2. Serbest meslek faaliyetlerini mutad ve sürekli olarak yapanların
prensip olarak, KDV mükellefiyeti tesis ettirmeleri gerekmektedir. Ancak, 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim ve
hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi, kurum ve
kuruluşlara yapanların hesaplayacağı KDV’nin bu kişi veya kuruluşlar tarafından
sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için KDV
mükellefiyetinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren
işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94 üncü maddesinde
sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, sorumluluk uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesi için Gelir
Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren işlemleri yapan kişilerin, bu
şekilde işlem yapılmasını önceden vergi sorumlusuna (Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesinde sayılanlara) bildirmesi gerekmektedir.
İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından
yerine getirilen serbest meslek mensupları (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesinde sayılanlar) ayrıca KDV beyannamesi vermeyecek ve defter
tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi ise Vergi Usul Kanununun genel
hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan
kişi, kurum ve kuruluşlar, aynı Kanunun 18 inci maddesi kapsamına giren
kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi (GV) stopaj
tutarı dâhil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla beyan edip
ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı gelir vergisi stopaj matrahına dâhil
edilmeyecektir.
Örnek:
Dergilere karikatür
çizen bir serbest meslek mensubu karikatür başına 200 ¨, net telif ücreti
almaktadır. Karikatüristin her ay 1 karikatür verdiği (A) dergi işletmesi bu
hizmetle ilgili GV ve KDV tevkifat tutarlarını aşağıdaki şekilde
hesaplayacaktır.
- KDV hariç, GV stopajı dahil tutar:
: 200 / 0,83 = 240,96 ¨,
- GV Stopajı :
240,96 x 0,17 = 40,96 ¨,
- KDV : 240,96 x 0,18 = 43,37 ¨,
- GV stopajı ve KDV dahil toplam bedel
: 200 + 40,96 + 43,37 = 284,33 ¨,
Dergi işletmesi 40,96
¨ tutarındaki GV stopajını, muhtasar beyannamesine dahil edecek, 43,37 ¨
tutarındaki KDV’yi ise 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edecektir. Bu tutarın
1 No.lu beyannamede genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabileceği
açıktır.
2.2.3. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim veya
hizmetleri aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar
yanında bu maddede yer almayanlara da yapanlar yukarıda belirtilen uygulamadan
faydalanamayacaktır.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi
mümkün olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde
sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar ile bunlar dışındakilere yaptıkları işlemleri
sebebiyle hesaplanan KDV, Tebliğin (3.) bölümü saklı kalmak kaydıyla, kendileri
tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu mükellefler genel
hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV beyannamesi
vereceklerdir. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan
kişi, kurum ve kuruluşların, Tebliğin (3.) bölümü saklı kalmak kaydıyla, bu
işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu olmayacaktır.
2.2.4. Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve
kuruluşlar bu bölüm kapsamındaki alımlarında, satıcılardan bir yazı talep
edeceklerdir. Bu yazıda işlemi yapanlar;
- Faaliyetlerinin arızi olması nedeniyle KDV’ye tabi
olmadığını veya
- Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak
KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyanını tercih ettiklerini veya
- Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak
KDV’nin kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edileceğini,
belirteceklerdir. Bu yazı, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri
çerçevesinde saklanacak ve gerektiğinde yetkililere ibraz edilecektir.
Öte yandan, serbest meslek mensuplarından yapılan gelir vergisi kesintileri
muhtasar beyanname ile beyan edilmekte, bunlardan Gelir Vergisi Kanununun 18
inci maddesi kapsamına girenler, “Ödemeler” kulakçığında “021” kodu ile
listelenmektedir. Listede “021” kodu ile yer alan serbest meslek mensuplarından
KDV tevkifatı yapılanlar ve yapılmayanlar ilgili satırlara giriş yapılmak
suretiyle beyan edilecektir.
2.3. KİRALAMA
İŞLEMLERİ
2.3.1. KDV Kanununun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununun 70
inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemleri KDV’nin
konusuna girmektedir.
Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari,
sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa
dahi KDV’ye tabi olacaktır.
Bu kiralama işlemleri ile ilgili KDV;
- Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin
bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir),
- Kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu
sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil değildir),
şartlarının birlikte var olması halinde, kiracı tarafından sorumlu
sıfatıyla beyan edilecektir.
Ayrıca, kiracının;
- Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde
vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),
- banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri
KDV’den istisna olan işletmeler,
- sadece KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde
KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,
kurum ve kuruluşlar
olması hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV söz konusu kiracılar
tarafından bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Tevkifata tabi tutulan KDV’nin beyan ve ödenmesi konusunda, Tebliğin (1.2)
bölümündeki açıklamalar dikkate alınacaktır.
2.3.2. KDV’ye tabi olan kiralama işlerinde kiraya verenin başka faaliyetleri
dolayısıyla KDV mükellefi olması halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu
olmayacak; kiraya veren, kiralama faaliyetlerine ait KDV’yi diğer faaliyetleri
ile birlikte genel esaslara göre beyan edecektir. Faaliyetleri sadece 2 No.lu
KDV beyannamesi vermelerini gerektirenler bu kapsamda mütalaa edilmeyecektir.
Yukarıda belirtilenler hariç kiracının KDV mükellefi olmaması halinde de
(faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermelerini gerektirenler de bu
kapsamda mütalaa edilecektir) kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV, kiraya
veren tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilecektir. Kiraya verenin başka
nedenlerle KDV mükellefiyeti olmaması bu uygulamaya engel değildir.
2.3.3. Kiralama işleminin KDV’den müstesna olması halinde, mükellef veya
sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir.
Örnek:
Gelir Vergisi
Kanununun 70 inci maddesinde sayılan mal ve haklar arasında yer alan
gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, bir iktisadi işletmeye dahil olmamaları
şartıyla, KDV Kanununun (17/4-d) maddesine göre KDV’den müstesnadır.
Dolayısıyla, bir
iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinde KDV
ve sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacaktır.
2.3.4. 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşların Tebliğin bu bölümü kapsamındaki kiralama işlemlerinde, kiracının
KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmayacaktır. Bu
durumda, söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar kiraya verme işlemleri dışında
KDV’ye tabi işlemleri bulunmamaları kaydıyla, 1 No.lu KDV Beyannamesini sadece
kiralama işleminin gerçekleştiği dönemler için vereceklerdir. Genel bütçeli
idarelerde KDV’nin beyanı konusunda, Tebliğin (1.2.3) bölümündeki açıklamalar
dikkate alınacaktır.
2.4. REKLÂM VERME
İŞLEMLERİ
2.4.1. KDV mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler (sadece sorumlu
sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil değildir), KDV mükellefiyeti olmayan;
- Amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında
gösterilmek,
- Şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi
gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,
- gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan
dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak
ve benzeri şekillerde reklâm vermektedir.
Bu şekilde reklâm verme işlemleri ile ilgili KDV, reklâm hizmeti verenlerin
KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti alanlar tarafından sorumlu
sıfatıyla beyan edilecektir.
Ayrıca, bu bölüm kapsamındaki reklam hizmetini alanların;
- Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde
vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),
- banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri
KDV’den istisna olan işletmeler,
- sadece KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde
KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,
kurum ve kuruluşlar
olması hallerinde de, reklam hizmetine ait KDV, hizmeti alanlar tarafından
bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Tevkifata tabi tutulan KDV’nin beyan ve ödenmesi konusunda, Tebliğin (1.2)
bölümündeki açıklamalar dikkate alınacaktır.
2.4.2. 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşların Tebliğin bu bölümü kapsamında reklâm hizmeti vermeleri halinde,
reklâm hizmeti alanın KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat
uygulanmayacaktır. Bu işlemlerde KDV’nin beyanı, Tebliğin (2.3.4) bölümündeki
açıklamalara göre yapılacaktır.
3. KISMİ TEVKİFAT
UYGULAMASI
3.1. KISMİ TEVKİFATIN
MAHİYETİ VE TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR
3.1.1. Tebliğin (3.2.) ve (3.3.) bölümleri kapsamındaki işlemlerde, işlem
bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı değil, bu işlemler için izleyen
bölümlerde belirlenen orandaki kısmı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla
beyan edilip ödenecek; tevkifata tabi tutulmayan kısım ise satıcılar tarafından
mükellef sıfatıyla beyan edilip (beyannamede ödenmesi gereken KDV çıkması
halinde) ödenecektir.
Kısmi tevkifat uygulanacak işlemler, söz konusu bölümlerde belirtilenlerle
sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından
kısmi tevkifat yapılmayacaktır.
3.1.2. Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapmak üzere
sorumlu tutulabilecekler aşağıda iki grup halinde sayılmış olup, tevkifat
uygulaması kapsamındaki her bir işlem bazında tevkifat yapacaklar, söz konusu
gruplardan birine veya ikisine veyahut söz konusu gruplar kapsamında olan bazı
sorumlulara atıf yapılmak suretiyle Tebliğin ilgili bölümlerinde
belirtilmiştir.
a) KDV mükellefleri (sadece sorumlu sıfatıyla KDV
ödeyenler bu kapsama dahil değildir.)
b) Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,
kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler,
belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,
- Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu
kurum ve kuruluşları,
- Döner sermayeli kuruluşlar,
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve
yardım sandıkları,
- Bankalar,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi
Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler,
vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,
- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare,
kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve
işletmeler,
- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem
gören şirketler,
3.1.3. Kalkınma ve yatırım ajansları (3.1.2/b) ayrımı kapsamındadır. Ancak
okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığına bağlı aile hekimliği kurumları bu
kapsamda değerlendirilmeyecektir.
3.1.4. Belirlenmiş alıcıların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve
hizmetlerde (şirketleşenler dahil profesyonel spor kulüplerince yapılanlar
hariç), KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.
3.1.5. 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşların tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel
bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel
değildir.
Bu kapsamda tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV
beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunulan vergi dairesine, Tebliğin
(1.2.2) bölümündeki açıklamalara göre beyan edilip kanuni süresi içerisinde
ödenecektir.
3.1.6. KDV mükellefiyeti
bulunmayanların, Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamında olmamak kaydıyla, kısmi
tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulaması söz konusu
olmayacaktır.
Örnek:
KDV mükellefiyeti
bulunmayan apartman yönetimlerine verilen özel güvenlik hizmetlerinde ya da KDV
mükellefiyeti bulunmayan konut yapı kooperatiflerine verilen yapı denetim
hizmetlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.
3.2. KISMİ TEVKİFAT
UYGULANACAK HİZMETLER
Bu bölümde yer verilen kısmi tevkifat kapsamındaki işlemlerin tamamı
"hizmet" mahiyetinde olup, "teslim" mahiyetindeki işlemler
bu bölüm kapsamına girmemektedir.
Bu nedenle, bu bölüm kapsamında tevkifat uygulayacak alıcıların tevkifat
kapsamına giren hizmetlerde kullanılmak üzere piyasadan yapacakları mal
(Tebliğin “3.3.” bölümü kapsamındaki mallar hariç) alımlarında tevkifat
uygulanmayacaktır.
Ancak, bu bölüm kapsamına giren hizmetleri ifa edenlerin bu amaçla
kullandıkları mallara ait tutarlar hizmet bedelinden düşülmeyecek; tevkifat,
kullanılan mallara ait tutarlar da dahil olmak üzere toplam hizmet bedeli
üzerinden hesaplanan KDV tutarına göre belirlenecektir.
Örnek:
Bir banka şubesi
bahçe duvarının inşası işini, malzeme bankaya, işçilik müteahhide ait olmak
üzere 4.000 ¨ + 720 ¨ KDV karşılığında ihale etmiştir. Banka şubesi,
kum, demir, çimento, tuğla, briket vb. malzemeyi piyasadan 6.000 ¨ + 1080 ¨
KDV’ye temin etmiştir. Banka şubesi, malzemelerin alımı sırasında
tevkifat uygulamayacak, müteahhidin yapacağı 4.000 ¨ tutarındaki hizmete ilişkin 720 ¨ KDV üzerinden ise Tebliğin (3.2.1) bölümü
gereğince tevkifat uygulanacaktır.
Banka şubesinin,
bahçe duvarı yapım işini malzemeler de müteahhide ait olmak üzere 10.000 ¨ karşılığında ihale etmesi halinde,
müteahhidin faturasında malzeme ve işçilik tutarları 6.000 ve 4.000 ¨ olarak ayrı ayrı gösterilse bile, 10.000
¨ tutarındaki toplam bedel üzerinden
hesaplanacak 1.800 ¨ KDV’ye, yapım
işleri için geçerli olan oranda tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1. YAPIM İŞLERİ
İLE BU İŞLERLE BİRLİKTE İFA EDİLEN MÜHENDİSLİK-MİMARLIK VE ETÜT-PROJE
HİZMETLERİ
3.2.1.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen yapım işleri ile
bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetlerinde
alıcılar tarafından (2/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.1.2. Kapsam
3.2.1.2.1. Bu bölüm kapsamına aşağıdaki hizmetler girmektedir.
- Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı,
rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı,
boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali,
rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, dekapaj, taşkın koruma ve
benzerlerine ilişkin her türlü inşaat işleri.
- Yukarıda sayılan yapılar ve inşaat işleri ile ilgili
tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, ısıtma-soğutma sistemleri, ses sistemi,
görüntü sistemi, ışık sistemi, tamamlama, (boya badana dahil) her türlü
bakım-onarım, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma,
güçlendirme, montaj, demontaj ve benzeri işler. (Bu işler, yukarıda belirtilen
yapılarla ilgili olmakla birlikte inşaat işinden sonra veya inşaat işinden
bağımsız olarak yapılmaları halinde de bu kapsamda tevkifata tabi tutulur.)
- Yapım işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık,
mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar
uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler. Bu hizmetler
yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak verildiği takdirde Tebliğin (3.2.2.)
bölümü kapsamında değerlendirilir.
3.2.1.2.2. Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere
(taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi
devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV
üzerinden tevkifat yapılacaktır.
Örnek 1:
(A) Bakanlığı
tarafından yapılan enerji nakil hattı işi ihalesini (B) İnşaat A.Ş.
kazanmıştır. (B) bu işe ait nakliye işlerini (C) firmasına devretmiştir. Bu
durumda, (B)’nin (A)’ ya, (C)’nin (B)’ ye düzenledikleri faturalarda tevkifat
uygulanacaktır.
Örnek 2:
DSİ tarafından
yaptırılan bir baraj inşasında kullanılacak hazır betonun, işin asıl
yüklenicisi (A) İnş. Taah. A.Ş. tarafından (B) Hazır Beton A.Ş.’den temin
edilmesi durumunda, hazır betonun hazırlanması, nakli ve yerine konulması
işinin belirli bir yapım işinin bölümlerini teşkil eden işlerden olması ve bu
nedenle inşaat taahhüt işi olarak kabul edilmesi nedeniyle (B) tarafından
verilen hazır beton taahhüt ve temini hizmeti tevkifat uygulaması kapsamında
olacaktır.
3.2.1.2.3. Tevkifat uygulaması kapsamındaki işin bir kısmının alt
yüklenicilere (taşeronlara) devredilmesi halinde, devir işlemlerinin yazılı bir
sözleşmeye dayanıp dayanmaması tevkifat uygulaması bakımından önem arz
etmemektedir.
3.2.1.2.4. Alıcının, Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılanlar arasında yer
almaması halinde, ilk yüklenicinin ve alt yüklenicilerin bu kapsamdaki
hizmetleri tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ancak ilk yüklenicinin Tebliğin
(3.1.2/b) ayrımı kapsamında yer alması halinde, ilk aşamada tevkifat kapsamına
girmeyen bu işin kısmen veya tamamen devredildiği alt yüklenicilerden tevkifat
yapılacaktır.
Örnek 3:
Tebliğin (3.1.2/b)
ayrımı kapsamına girmeyen (A) limited şirketi, yaptıracağı hizmet binası
inşaatını (B) anonim şirketine ihale etmiştir. (B), hisse senetleri İMKB’ de işlem
gören bir şirkettir. (B), bu inşaatın su basmanı işini (C) firmasına
yaptırmaktadır.
Bu durumda, (B)’nin
(A)’ ya düzenlediği faturada tevkifat uygulanmayacak, (C)’nin (B)’ ye
düzenlediği faturada ise tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1.2.5. Alıcı ve ilk yüklenicinin Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamında
yer alması halinde ilk safhada tevkifat söz konusu değildir. Ancak ilk
yüklenicinin bu yapım işini Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamında yer almayan
alt yüklenicilere devretmesi halinde kendisi tarafından tevkifat
uygulanacaktır.
3.2.1.2.6. Tevkifata tabi olan işlerin, KDV Kanunu hükümleri çerçevesinde
vergiden müstesna olması halinde, işlem bedelleri üzerinden KDV
hesaplanmayacağı için herhangi bir tevkifat yapılmayacaktır. Ancak, vergiden
istisna olan işlerin alt yüklenicilere devredilmesi ve alt yüklenicilerin
yaptığı işlemin KDV’den müstesna olmaması halinde, alt yüklenicilerin
gerçekleştirdikleri işlemler üzerinden hesaplanan KDV, bu Tebliğde belirlenen
esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 4:
Hisse senetleri
İMKB’de işlem gören (X) A.Ş.’ye, işlettiği limanın genişletilmesi işi ile
ilgili olarak KDV Kanununun 13/e maddesi kapsamında verilen inşaat taahhüt
işlerinin, asıl yüklenici tarafından alt yüklenicilere devredilmesi halinde,
alt yükleniciler ve daha alt yüklenicilerin ifa ettikleri inşaat taahhüt
(yapım) işlerinde, Tebliğin (3.1.2./b) ayrımı kapsamında olmamaları kaydıyla,
tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1.2.7. Mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral
harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve
benzeri işlerin ilk yüklenici tarafından yapım işinin bir kısmı ile birlikte
alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yüklenici tarafından düzenlenen
faturalarda tevkifat uygulanacaktır. Yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak
mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil),
kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri işlerin
alt yükleniciye devredilmesi halinde bu bölüm kapsamında işlem tesis edilmeyecektir.
Devredilen söz konusu işler için işi devredenin durumuna göre Tebliğin (3.2.2.)
bölümü kapsamında tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1.2.8. Tebliğin (3.2.1.2.1) ayrımında belirtilen işlerin,
yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılması halinde de alt yüklenicilere
devredilen işler bakımından yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem
tesis edilecektir.
3.2.1.2.9. Tebliğin (3.2.1.2.1) ayrımı kapsamındaki işlerde, 30/4/2006 (bu
tarih dahil) tarihinden önce ihalesi tamamlanmış işlere ilişkin faturalarda
gösterilen KDV tutarı tevkifata tabi tutulmayacaktır. (“ihale” ibaresi, yapım
işlerinin yazılı bir sözleşmeye dayanarak yaptırılmasını ifade etmekle
birlikte, herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar arasındaki sözleşme
hükümleri uyarınca gerçekleştirilen yapım işlerini de kapsamaktadır.)
Bu kapsamda tevkifata tabi tutulmayacak yapım işlerinin yüklenicileri,
30/4/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri
kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmayacaklardır. Ancak, 30/4/2006 (bu
tarih dahil) tarihinden önce sözleşmesi imzalanan yapım işi yüklenicilerinin bu
tarihten sonra alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri kısımlara
ait KDV üzerinden ise tevkifat yapmaları gerekmektedir.
3.2.2. ETÜT,
PLAN-PROJE, DANIŞMANLIK, DENETİM VE BENZERİ HİZMETLER
3.2.2.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen etüt,
plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde alıcılar tarafından
(9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.2.2. Kapsam
3.2.2.2.1. Bu bölüm kapsamına;
- Piyasa etüt-araştırma,
- Ekspertiz,
- Plan-proje,
- Teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan
danışmanlık, müşavirlik, denetim
ve benzeri hizmetler girmektedir.
3.2.2.2.2. Yapım işlerinden bağımsız ve ayrı olarak verilen mimarlık,
mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar
uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler bu bölüm
kapsamında değerlendirilecektir.
3.2.2.2.3. Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da
hizmetin devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek kaydıyla
eğitim hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilecektir.
3.2.2.2.4. Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri
nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi
çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsamına
girmemektedir. Avukatların verdikleri danışmanlık hizmetleri ise tevkifata tabidir.
Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte
yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde, toplam
sözleşme bedeli üzerinden tevkifat uygulanacaktır.
3.2.2.2.5. Uluslararası gözetim şirketleri tarafından ifa edilen gözetim
hizmetleri ile araç, makine, teçhizat ve benzerlerinin kalite kontrol ve test
edilmesine ilişkin hizmet alımları da tevkifata tabidir.
Ancak, yazılı ve görsel medya takip hizmetleri ile ilan, reklâm ve benzeri
hizmetler danışmanlık ve denetim hizmetleri kapsamında değerlendirilmeyecektir.
3.2.3. MAKİNE,
TEÇHİZAT, DEMİRBAŞ VE TAŞITLARA AİT TADİL, BAKIM VE ONARIM HİZMETLERİ
3.2.3.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen makine,
teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde
alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.3.2. Kapsam
3.2.3.2.1. Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara ait veya bunlara
tahsis edilen ve faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan makine, teçhizat,
demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri tevkifat
kapsamındadır.
Örnek 1:
Hisse senetleri
İMKB’de işlem gören (A) A.Ş. tarafından satın alınan kamyon şasisi üzerinde
kasa, depo ve benzeri ilaveler yaptırmak suretiyle tadilat uygulanması halinde
tadilat bedelleri üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tabi olacaktır.
Örnek 2:
A) kamu kurumu
otomasyon sisteminin oluşturulması amacıyla (X) Yazılım ve Otomasyon Şirketi
ile anlaşmıştır.
Sözleşme kapsamında
otomasyon sistemlerine ilişkin yazılım temini, satış sonrası güncelleme, bakım
vb. hizmetleri de verilmektedir.
Otomasyon sisteminin
ve bilgisayarların kullanımında gerekli olan işletim sistemi yazılımlarına
ilişkin olarak verilen değişiklik, sorun giderme, yenileme, bakım, güncelleme
ve benzeri hizmetlere ilişkin bedel üzerinden hesaplanan KDV’nin 5/10’u (A)
tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
3.2.3.2.2. Isıtma-soğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses sistemi,
görüntü sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine yönelik bakım ve onarım
hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır. Bunların ilk yapımı
veya tamamen yenilenmesi ise Tebliğin (3.2.1.) bölümü kapsamında tevkifata tabi
olacaktır.
3.2.3.2.3. Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların bakım hizmetleri,
bunların kendinden beklenen işlevleri sağlamak için belli aralıklarla veya
gerektiği zaman yapılan faaliyetlerdir. Bu hizmet sırasında bakımı yapılan
eşyanın belli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir
parçasıdır.
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların onarımı ise bozulmuş, eskimiş
araçların kullanılabilir hale getirilmesinden ibarettir. Bakım hizmetinde
olduğu gibi onarım hizmetinde de onarılan şeye ait bazı parçaların
değiştirilmesi işin tabii bir sonucudur.
Dolayısıyla, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım
hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret sayılması söz konusu olmayıp,
bu hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf malzemesi
teslimleri de bakım ve onarım hizmetine dahil bulunmaktadır.
Ancak, bu hizmetlerde kullanılacak malzeme, yedek parça, sarf malzemesi
gibi malların tadil, bakım ve onarımı yaptıranlar tarafından piyasadan satın
alınıp bu işleri yapanlara verilmesi halinde, malların piyasadan satın alınması
sırasında, Tebliğin (3.3.) bölümünde yapılan açıklamalar saklı kalmak kaydıyla,
tevkifat uygulanmayacaktır.
3.2.4. YEMEK SERVİS
VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ
3.2.4.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen her türlü yemek
servis ve organizasyon hizmetlerinde alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.4.2. Kapsam
3.2.4.2.1. Yemek servis hizmetleri; Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılan
idare, kurum ve kuruluşların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu
sıfatı taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları
hizmet alımlarını kapsamaktadır.
Örnek:
Milli Eğitim
Bakanlığı’nın (il veya ilçe milli eğitim müdürlüklerinin) taşımalı eğitim
kapsamında öğrencilere verilen öğle yemeği (kumanya) alımlarında, yemeği
hazırlayan ve/veya dağıtımını yapan yüklenicilere yapılacak ödemelerden KDV
tevkifatı yapılacaktır.
Bedelin kendi bütçe
ödenekleri dışında bir kaynaktan karşılanması, mesela Sosyal Yardımlaşma Vakfı
tarafından karşılanması halinde de yemek (kumanya) alımıyla ilgili olarak
tevkifat yapılacaktır.
Yemeğin, tevkifat yapmakla sorumlu idare, kurum veya kuruluşlara ait bir
yerde hazırlanması (pişirilmesi) veya tüketilmeye hazır halde temin edilmesi
tevkifat uygulanmasına engel değildir.
Bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve oluşturulan sisteme dahil
işyerlerinde yeme-içme hizmeti teminine imkan veren yemek çeklerinin
(karnelerinin-biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tabi
tutulmayacaktır. Ancak, yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya
kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından verilmesi
halinde tevkifat uygulanacaktır.
Yemek servis hizmetinin, bu hizmetin verildiği mahallere (lokanta,
restaurant ve benzeri yerlere) gidilmesi suretiyle alınması ve hizmete ait
faturanın Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılan idare, kurum ve kuruluşlar adına
düzenlenmesi halinde de tevkifat kapsamında işlem tesis edilecektir.
Ayrıca otel, motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama
hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayrı bir
fatura ile belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak gösterilen
durumlarda yemek servis hizmeti ile ilgili olarak tevkifat uygulaması
kapsamında işlem yapılacaktır.
Tevkifat yapmak zorunda olan idare, kurum ve kuruluşların kendi personeli
marifetiyle hazırlanacak yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve
hazırlanacak yemekle ilgili çeşitli malzemeleri satın alması, bu bölüm
kapsamında, tevkifata tabi değildir.
3.2.4.2.2. Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılan idare, kurum ve
kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer,
panel, tanıtım ve benzeri hizmet alımları bu bölüm kapsamında tevkifata tabi
tutulacaktır.
Söz konusu hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun yapılacağı yeri
(salon, otel ve benzeri) işletenlerden alacakları hizmetler tevkifat uygulaması
kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu yapan firmaların, hizmet
verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenledikleri faturalarda yer alan
toplam tutar üzerinden tevkifat uygulanmasına engel değildir.
Örnek:
(A) Organizasyon
A.Ş., (B) kamu kurumu ile kurumun 50. kuruluş yıldönümü kutlaması
organizasyonunu düzenlemek için anlaşmıştır. Kutlama, bir başka ilde
gerçekleştirilecek ve 2 gün sürecektir. (A) bu kutlama için katılımcıların
konaklamaları dahil bir otelle anlaşmıştır.
Otel işletmesi
tarafından (A)’ya verilen konaklama, salon kiralaması ve benzeri hizmetler tevkifata
tabi olmayacaktır. (A)’nın, kutlama organizasyonu tertibi nedeniyle (B)’ye
fatura edeceği toplam tutar üzerinden hesaplanan KDV ise (5/10) oranında
tevkifata tabi tutulacaktır.
3.2.5. İŞGÜCÜ TEMİN
HİZMETLERİ
3.2.5.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara, faaliyetlerinin yürütülmesi ile
ilgili işlemlerde kullanacakları işgücünün sağlanması şeklinde verilen
hizmetlerde (işgücü temin hizmeti alımlarında) alıcılar tarafından (9/10)
oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.5.2. Kapsam
3.2.5.2.1. Gerçek veya tüzel kişiler faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin
olarak ihtiyaç duydukları işgücünü kendilerine hizmet akdi ile bağlı ücretli
statüsünde hizmet erbabı çalıştırarak temin etmek yerine, alt işverenlerden
veya bu alanda ya da başka alanlarda faaliyette bulunan diğer kişi, kurum,
kuruluş veya organizasyonlardan temin etmektedirler.
Bu tür hizmetler, esas itibariyle, temin edilen elemanların, hizmeti alan
işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılabilmesinin mümkün
bulunduğu durumlarda tevkifat kapsamına girmektedir.
Bu şekilde ortaya çıkan hizmetlerde aşağıdaki şartların varlığı halinde
tevkifat uygulanacaktır.
- Temin edilen elemanların, hizmeti alana ücretli
statüsünde hizmet akdiyle bağlı olmaması gerekmektedir.
- Temin edilen elemanların, hizmeti alanın sevk, idare
ve kontrolü altında çalıştırılması gerekmektedir. Elemanların işletmenin mal ve
hizmet üretimi safhalarından herhangi birinde çalıştırılması halinde, sevk,
idare ve kontrolün hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilecektir.
Dolayısıyla işgücü temin hizmetinin varlığının tespitinde; hizmetin
ifasında kullanılan elemanların işgücü temin hizmetini veren firmanın
bünyesinde bulunması ve ona hizmet akdiyle bağlı olması, hizmeti alanın sevk,
idare ve kontrolü altında çalıştırılması gibi karineler göz önünde
bulundurulacak, bu hususların varlığı, taraflar arasında bir sözleşme
yapılmışsa bu sözleşmedeki hükümler veya sözleşmeye bağlı teknik şartnamedeki
açıklamalar da dikkate alınarak tespit edilecektir.
İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, söz konusu hizmeti bir başka
mükelleften temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde sadece kendisine
verilen işgücü temin hizmetinde tevkifat uygulanacaktır.
3.2.5.2.2. Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen özel güvenlik ve
koruma hizmetleri de işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifata tabi
tutulacaktır.
Buna göre, güvenlik hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren işletmeler
tarafından verilen;
- sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma
tehditlerine karşı caydırıcı ön tedbirleri alma,
- tesis, alan, alış-veriş merkezi, bina, nakil
vasıtaları, konut, işyeri, etkinlik, gösteri, toplantı, kutlama, tören,
müsabaka, organizasyon ve benzerlerinin güvenliğini sağlama,
- arama ve kurtarma, özel eğitimli şoför,
- güvenlik sistemi oluşturma ve izleme, giriş çıkış
kontrolü, güvenlik etütleri hazırlama, personel güvenlik tahkikatları yapma,
araştırma, koruma,
- güvenlik ve korumaya yönelik eğitim ve danışmanlık,
- değerli evrak, nakit, koleksiyon, maden ve eşya gibi
kıymetlerin bir yerden başka bir yere transferi,
- ikaz-ihbar, alarm izleme,
ve benzeri tüm hizmetler işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifata tabi
olacaktır.
Yalnızca özel güvenlik sistemlerinin kurulması bu kapsamda tevkifata tabi
değildir. Ancak bu kurulumun Tebliğin (3.2.1.) bölümünde açıklanan yapım
işlerinin özelliklerini taşıması halinde, bu kapsamda tevkifat uygulanacaktır.
3.2.6. YAPI DENETİM
HİZMETLERİ
3.2.6.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen yapı denetim hizmetlerinde
alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.6.2. Kapsam
Tevkifatın kapsamını, yapı denetim firmalarınca verilen yapı denetim
hizmetleri oluşturmaktadır. Su yapıları denetim hizmeti ve benzeri hizmetler de
bu kapsamda değerlendirilecektir.
Tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlara verilen yapı denetim hizmetlerinde
bedelin kamu kurumları aracılığıyla ödenmesi halinde tevkifat, hizmeti satın
alan ve adına yapı denetim hizmeti faturası düzenlenen tarafından
uygulanacaktır. Kamu kurumları tarafından bizzat satın alınmayan yapı denetim
hizmetlerine ilişkin bedellerin, bunlar adına açılan hesaplardan ödenmesi
nedeniyle sorumlu sıfatıyla KDV tevkifatı yapmaları söz konusu değildir.
Arsa karşılığı inşaat işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından
ödenmekle birlikte yapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince
inşaat ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat
sahibinin mükellefiyet durumuna göre hareket edilecektir. Ruhsat sahibinin
Tebliğin (3.1.2.) bölümü kapsamında olması halinde, tevkifat uygulaması
kapsamında işlem tesis edilecektir.
3.2.7. FASON OLARAK
YAPTIRILAN TEKSTİL VE KONFEKSİYON İŞLERİ, ÇANTA VE AYAKKABI DİKİM İŞLERİ VE BU
İŞLERE ARACILIK HİZMETLERİ
3.2.7.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara yapılan fason tekstil ve
konfeksiyon işleri, fason çanta ve
ayakkabı dikim işleri ile Tebliğin (3.2.7.2.6) bölümünde belirtilen aracılık
hizmetlerinde, alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.2.7.2. Kapsam
3.2.7.2.1. Tevkifat kapsamına;
- deriden mamul giyim eşyalarına ilişkin fason işler
de dahil olmak üzere fason tekstil ve konfeksiyon işleri (perde, halı, mobilya
kumaşı ve örtüsü, havlu, oto koltuk kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların
imalinde kullanılacak iplik veya kumaşa verilen fason hizmetler dahil),
- fason çanta, kemer, cüzdan ve benzerleri ile
ayakkabı (terlik, çizme ve benzerleri dahil) dikim işleri (söz konusu malların
dikimi dışında tadil ve onarım şeklinde ortaya çıkan hizmetler hariç)
- bu işlerle ilgili aracılık hizmetleri
girmektedir.
Terziler tarafından, Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen dikim,
tadil, onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat uygulaması kapsamındadır.
3.2.7.2.2. Fason imalatın şartı, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde
başta olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlarca temin edilmesidir.
Bu çerçevede, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, baskı ve
kasarlama işlerinde, boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar tarafından
temin edilip, bu işleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacak; boya
ve kimyevi maddelerin bu işleri yapanlar tarafından temin edilip kullanılması
halinde tevkifat yapılmayacaktır.
Ütüleme, çözgü, haşıl, dikim, kesim, kapitone, tıraşlama, zımpara, şardon,
yakma, ram, nakış ve benzeri bütün işler tevkifat uygulamasına tabidir. Ancak,
bu işler boya, baskı, apre ve kasarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı
olarak onlarla birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmeleri kaydıyla bu
işler tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kasarlama hizmetleri
gibi işlem görecektir.
Fason olarak yapılan yıkama ve kurutma işlerinde de yardımcı malzemelerin
işi yaptıranlar tarafından temin edilip bu işleri yapanlara verilmesi halinde
tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve kurutma işlerinin bir unsuru
veya tamamlayıcısı olarak birlikte yapılması ve aynı faturada gösterilmesi
halinde tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve kurutma işinden ayrı
olarak yapılması durumunda tevkifat uygulanmayacaktır.
Fason olarak yaptırılan kapitone işlerinde astarın üzerine sadece elyaf
veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Sadece elyaf tatbik
edilen hallerde elyafın, elyaf ile birlikte tül veya telanın tatbik edildiği
hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile telanın fason iş yaptıranlar tarafından
temin edilip fason iş yapanlara astar ile birlikte verilmesi halinde tevkifat
uygulanacak, astar hariç yukarıda sayılanların fason iş yapanlarca temin edilip
kullanılması halinde ise tevkifat uygulanmayacaktır.
3.2.7.2.3. Fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği gibi,
üretim aşamaları itibariyle kısmi olarak fason iş yaptırılması da mümkündür.
Örnek 1:
Bir konfeksiyon
firmasının pazarlayacağı gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı
firmalara fason olarak yaptırması halinde her bir kısmi iş, tevkifat uygulaması
kapsamına girecektir.
3.2.7.2.4. Fason iş yapanların, başkalarına fason iş yaptırmaları, her iki
fason iş bakımından tevkifat uygulamasına engel değildir.
Örnek 2:
İmal edip pazarladığı
pantolonların bir kısmını fason olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda
ihracatçı firmalara fason olarak erkek takım elbisesi imal ediyorsa, fason
yaptırdığı pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı
fason takım elbiseler için ise ihracatçı tarafından tevkifat uygulanacaktır.
3.2.7.2.5. Fason olarak yapılan işlerde, fason işi yapanlar tarafından
kullanılan iplik, fermuar, düğme, tela, astar ve benzeri her türlü yardımcı
madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilecektir. Fason iş için
kullanılan bu madde ve malzemelerin ayrı fatura edilmesi söz konusu değildir.
3.2.7.2.6. Fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri aşağıdaki açıklamalar
çerçevesinde tevkifata tabidir.
Bazı KDV mükellefleri;
- Fason iş yaptıracak olanlara, fason iş yapacak
işletmeleri,
- Fason iş yapacak işletmelere, fason iş yaptıracak
olanları,
temin etmek suretiyle aracılık hizmeti vermektedir. Bu hizmetlerde aracı
firmanın fason işle ilgili bir sorumluluğu bulunmamakta, sadece tarafları bir
araya getirmektedir. Bu aracılık hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata
tabidir.
Fason yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak
yaptırılması halinde de her iki aşamada tevkifat uygulanacaktır.
3.2.8. TURİSTİK
MAĞAZALARA VERİLEN MÜŞTERİ BULMA / GÖTÜRME HİZMETLERİ
3.2.8.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2./a) ayrımı kapsamındakilere turizm acentesi, rehber ve
benzerlerince verilen müşteri bulma hizmetlerinde, alıcılar tarafından (9/10)
oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.8.2. Kapsam
Turizm acentesi, rehber ve benzerlerinin turist kafilelerini alışveriş
etmeleri için belirli dükkânlara/mağazalara götürmeleri karşılığında bu
işletmelerden aldıkları komisyonlar genel oranda KDV’ye tabidir.
Bu kapsamdaki komisyon ve benzeri ödemeleri yapan işletmeler tarafından
komisyon tutarına ait KDV üzerinden tevkifat uygulanacaktır
3.2.9. SPOR
KULÜPLERİNİN YAYIN, REKLÂM VE İSİM HAKKI GELİRLERİNE KONU İŞLEMLERİ
3.2.9.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Profesyonel spor kulüplerince (şirketleşenler dahil) yapılan, bu Tebliğin
(3.2.9.2.) bölümü kapsamındaki işlemlerde, Tebliğin (3.1.2.) bölümünde
sayılanlar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.9.2. Kapsam
Profesyonel spor kulüpleri (şirketleşenler dahil);
- sponsorluk yoluyla veya reklâm almak (reklam
alanları ve panolarının kiralanması dahil) suretiyle reklâm gelirleri,
- spor müsabakalarının veya kulüple ilgili
faaliyetlerin yayınlanması suretiyle yayın geliri,
- toplumsal şans oyunları ve diğer faaliyetlerde kulüp
isminin kullanılmasına izin verilmesinden dolayı isim hakkı
geliri elde etmektedirler.
Spor kulüplerinin genel oranda KDV’ye tabi olan bu gelirlerine konu
işlemleri nedeniyle hesaplanan KDV’nin 9/10’u işlemin muhatapları (reklâm
hizmeti alanlar, yayın faaliyetini gerçekleştirenler, isim hakkını kullananlar
vb.) tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 1:
(A) Hazır Giyim A.Ş.,
şirketin reklamının futbolcuların formalarında yapılması amacıyla hem Türkiye
Süper Liginde mücadele eden (Z) spor kulübü hem de faaliyet gösterdiği ilin
mahalli liginde mücadele eden (Y) spor kulübü ile anlaşmıştır.
KDV mükellefi (Z) spor
kulübünün verdiği reklâm hizmeti bu bölüm kapsamında kısmi tevkifata tabi
olacaktır. (Y) spor kulübünün reklâm hizmetine ilişkin KDV ise KDV
mükellefiyetinin bulunmaması kaydıyla Tebliğin (2.4.) bölümü kapsamında tam
tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 2:
Türkiye Futbol
Federasyonu, Türkiye Süper Ligi 2012/2013 futbol sezonu müsabakalarının
televizyondan yayınlanmasına ilişkin yayın hakkını yapılan ihale sonucunda (Y)
Medya A.Ş.’ye vermiştir.
Futbol
müsabakalarının yayın hakkı karşılığında yayın hakkı bedelinin Futbol
Federasyonu tarafından Türkiye Süper Liginde mücadele eden (F) Spor Kulübüne
aktarılmasına ilişkin olarak (F) tarafından düzenlenecek faturada genel oran
üzerinden KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV tutarının (9/10)’u Federasyon
tarafından tevkif edilerek (F)’ye ödenmeyecek, ancak söz konusu vergi tutarı
sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir.
Örnek 3:
2012/2013 futbol
sezonunda Spor-Toto Teşkilat Başkanlığınca futbol müsabakaları üzerine tertip
edilen “iddaa” oyununda/müşterek bahsinde, müsabakalarının söz konusu oyun
biletlerinde yer verilmesine ilişkin isim hakkı kullanımı nedeniyle Türkiye
Süper Liginde mücadele eden (Z) Spor Kulübüne Spor-Toto Teşkilat Başkanlığınca
Eylül/2012 dönemi ile ilgili olarak aktarılacak bedele ilişkin söz konusu işlem
genel oranda KDV’ye tabi olacaktır.
(Z) tarafından
Spor-Toto Teşkilat Başkanlığı adına düzenlenecek faturada hesaplanacak KDV’nin
(9/10)’u adı geçen Başkanlıkça tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 4:
(A) Spor Ürünleri
A.Ş., 2013 takvim yılında üretimini yapacağı spor malzemelerinde kulüp isminin
kullanılması amacıyla 100.000 ¨ karşılığında Türkiye Basketbol Liginde mücadele
eden (Y) Spor Kulübüyle anlaşmıştır.
(Y) aynı zamanda,
kendi ismi kullanılarak basketbol okulu açılmasına izin verilmesi
hususunda (B) Basketbol Okulu ile
anlaşmıştır. (Y) bu anlaşmadan 20.000 ¨ gelir elde edecektir.
Her iki isim hakkı
kullanımına izin verilmesine ilişkin sözleşmeler çerçevesinde isim hakkı
bedelleri, faturaları düzenlenerek peşin tahsil edilmiştir. (Y)’nin, (A) ve
(B)’ye verdiği isim hakkı kullanım haklarının devri genel esaslar çerçevesinde
KDV’ye ve tevkifata tabi olacaktır.
Bu çerçevede, (A)’ya
düzenlenen faturada yer alan KDV’nin [(100.000 x 0,18) x 0,90 =) 16.200 ¨’lik
kısmı, (B)’ye düzenlenen faturada yer alan KDV’nin ise [(20.000 x 0,18) x 0,90
=) 3.240 ¨’lik kısmı, bunlar tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu
sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.
3.2.10. TEMİZLİK, ÇEVRE
VE BAHÇE BAKIM HİZMETLERİ
3.2.10.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanların Tebliğin (3.2.10.2.) bölümünde
belirtilen temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmeti alımlarında, alıcılar
tarafından (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.10.2. Kapsam
3.2.10.2.1. Temizlik hizmetleri sektörünün yaygın olarak sunduğu hizmetler;
- bina temizliği,
- sokak temizliği,
- sağlık kuruluşlarının hijyenik temizliği ve hastane
atıklarının toplanması ve imhası,
- çöp toplama ve toplanan çöplerin imhası,
- park ve bahçeler ile mezarlık alanlarının temizliği,
- haşere mücadelesi,
- demiryolu ve kara nakil vasıtalarının temizliği
ve benzeri işlerden oluşmakta olup, bu işler tevkifat uygulaması
kapsamındadır.
Bina temizliğine; binaların müştemilat ve eklentileri dahil iç ve dış
cephesinin temizliği ile her türlü mefruşatının (halı, perde, koltuk, süs
eşyası vb.) bina içinde veya dışında yaptırılan temizliği dahildir.
Ayrıca havlu, çarşaf, elbise, çamaşır gibi eşyaların temizlettirilmesi veya
yıkattırılması da temizlik hizmetleri kapsamında tevkifata tabi olacaktır.
Ancak, temizlik işlerinde kullanılacak deterjan, süpürge gibi alet-edevat
ve sarf malzemelerinin satın alınması sırasında tevkifat uygulanmayacaktır.
3.2.10.2.2. Sorumlu tayin edilenlerin park, bahçe ve mezarlık alanları ile
bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı,
bitkilendirilmesi, sulanması, haşere mücadelesi, sokak hayvanlarının
toplanması-ıslahı ve benzerlerine ilişkin hizmet alımları, çevre ve bahçe bakım
hizmetleri kapsamında tevkifata tabi olacaktır.
3.2.11. SERVİS
TAŞIMACILIĞI HİZMETİ
3.2.11.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanların, Tebliğin (3.2.11.2.) bölümü
kapsamındaki taşımacılık hizmeti alımlarında (5/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.2.11.2. Kapsam
Bu bölüm kapsamına, personel, öğrenci, müşteri ve benzerlerinin belirli bir
güzergah dahilinde taşınması amacıyla ihdas ettikleri servis hizmetlerine
ilişkin olarak yaptıkları taşımacılık hizmeti alımları girmektedir.
Söz konusu hizmetin, tahsis edilmiş özel plakalı araçlar ile yapılıp
yapılmaması tevkifat uygulaması kapsamında işlem tesisine engel değildir.
Servis hizmetinin, personel veya öğrencilerin (veya velilerin) kendi
aralarında anlaşmak suretiyle doğrudan taşımacı ile sözleşme
yapılması/anlaşılması suretiyle sağlanması halinde, esas olarak hizmete ait
faturaların servis hizmetinden yararlanan personel, öğrenci (veya velisi) adına
düzenlenmesi gerektiğinden, tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak, faturanın
tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar adına düzenlenmesi halinde tevkifat
uygulaması kapsamında işlem tesis edilecektir.
3.2.12. HER TÜRLÜ
BASKI VE BASIM HİZMETLERİ
3.2.12.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen baskı ve basım
hizmetlerinde alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.12.2. Kapsam
Sorumlu tayin edilenlere verilen; kitap, ansiklopedi, risale, dergi,
broşür, gazete, bülten, basılı kağıt, katalog, afiş, poster, dosya, klasör,
matbu evrak, makbuz, kartvizit, antetli kağıt, zarf, bloknot, defter, ajanda,
takvim, her çeşit belge ve sertifika, davetiye, mesaj ve tebrik kartı, etiket,
ambalaj, test gibi süreli veya süresiz yayınlar ile diğer ürünlerin her türlü
(cd, vcd, dvd gibi baskılar dâhil) baskı ve basımı hizmeti ile bunların veya
sorumlu tayin edilenler tarafından kullanılan her çeşit evrakın ciltlenmesine
ilişkin hizmetler bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Üretimde kullanılacak kâğıt, boya ve benzeri ham ve yardımcı maddelerin
siparişi veren alıcı tarafından temin edilmesi veya edilmemesi tevkifat
uygulamasına engel değildir.
Ayrıca, söz konusu işlemler hizmet niteliğinde olduğundan, baskısı yapılmış
ve piyasada satışa sunulmuş hazır haldeki ürünlerin doğrudan alımında tevkifat
uygulanmayacaktır. Bu kapsamda, hizmetin veya faaliyetin gerektirdiği
kırtasiye, basılı kağıt, defter ve benzeri malların alımı bu bölüm kapsamında
değerlendirilmeyecektir.
Örnek:
Milli Eğitim
Bakanlığının 2011–2012 eğitim-öğretim yılında ilköğretim okullarında okutulacak
ve içeriğini kendisinin belirlediği ders kitaplarının baskı işi ihalesini (A)
Matbaacılık A.Ş. kazanmış ve bu işe ilişkin sözleşme imzalanmıştır.
Söz konusu iş, esas
itibariyle baskı hizmeti alımıdır ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin
(5/10)’u Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tevkifata tabi tutulacak ve (A)’ya
ödenmeyecektir.
Öte yandan, (Y) Yayın
Evi tarafından basımı yapılarak piyasada satışa sunulmuş olan bir kitabı, Milli
Eğitim Bakanlığının aynı eğitim-öğretim yılında yardımcı ders kitabı olarak
kullanmayı uygun bulması ve mal alım ihalesiyle doğrudan bu kitapları piyasadan
veya yayın evinden satın alması halinde bu işlem esas itibariyle mal alımı
olması nedeniyle “teslim” niteliği taşıdığından tevkifat kapsamında
değerlendirilmeyecektir.
3.2.13. YUKARIDA
BELİRLENENLER DIŞINDAKİ HİZMETLER
KDV mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki
idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve yukarıda belirtilmeyen diğer bütün
hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından (5/10)
oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.3. KISMİ TEVKİFAT
UYGULANACAK TESLİMLER
3.3.1. KÜLÇE METAL
TESLİMLERİ
3.3.1.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.3.1.2.) bölümünde belirtilen külçe metallerin Tebliğin (3.1.2.)
bölümünde sayılanlara tesliminde, (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin
ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim yapanlar) tarafından yapılan
teslimlerinde tevkifat uygulanmayacak, bu safhalardan sonraki el
değiştirmelerde ise tevkifat uygulanacaktır. Hurda metalden elde edilen
külçelerin ithalatçıları ve üreticileri tarafından tesliminde de tevkifat
uygulanacaktır.
İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı)
tarafından düzenlenecek faturada “Teslim
edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat
uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük
beyannamesi bilgilerine yer
verilecektir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal firmamızca cevherden
üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle
tevkifat uygulanmaksızın işlem yapabileceklerdir.
3.3.1.2. Kapsam
Tevkifat kapsamına, her türlü hurda metallerden elde edilen külçeler ile
hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum
külçelerinin teslimi girmektedir. Slab, billet (biyet), kütük ve ingot
teslimleri de bu uygulama bakımından külçe olarak değerlendirilecektir.
Yukarıda belirtilen metallerin, alışlarında tevkifat uygulanıp
uygulanmadığına ve silisyum, magnezyum, mangan, nikel, titan gibi maddeler
ihtiva edip etmediklerine bakılmaksızın, külçe, slab, biyet, kütük ve ingot
haline getirilmiş şekilde satışında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.3.2. BAKIR, ÇİNKO
VE ALÜMİNYUM ÜRÜNLERİNİN TESLİMİ
3.3.2.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Bakır ve alaşımlarından, çinko ve alaşımlarından, alüminyum ve
alaşımlarından mamul, Tebliğin (3.3.2.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara tesliminde, (7/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
Bunların, ilk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) ile ithalatçıları
tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacak, sonraki safhaların teslimleri
ise tevkifata tabi olacaktır.
İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı)
tarafından düzenlenecek faturada “Teslim
edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat
uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük
beyannamesi bilgilerine yer
verilecektir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal firmamızca cevherden
üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle
tevkifat uygulanmaksızın işlem yapabileceklerdir.
3.3.2.2. Kapsam
3.3.2.2.1. Tevkifat kapsamına, bakır ve alaşımlarından, çinko ve
alaşımlarından, alüminyum ve alaşımlarından mamul; anot, katot, granül,
filmaşin, profil, levha, tabaka, rulo, şerit, panel, sac, boru, pirinç çubuk,
lama, her türlü tel ve benzerleri girmektedir.
Profilin boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde tevkifat
uygulanmasına engel değildir. Bu
durumda, profilin boyanması veya kaplanmasına ilişkin fason eloksal işçiliği
tevkifat kapsamında olmayacaktır.
3.3.2.2.2. Bakır, çinko ve alüminyum telin; plastik, cam, kâğıt, emaye,
vernik ve benzeri izolasyon malzemeleri ile kaplanması suretiyle elde edilen
"izoleli iletken" teslimleri tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Ayrıca, söz konusu metal ve alaşımlarından imal edilen nihai ürünler ile
bunların kesme, sıyırma, kıvırma, kaynak, bükme, vida yeri delme-açma ve
benzeri şekillerde işlenmesi sonucu elde edilen yarı mamul ve mamul
mahiyetindeki malların teslimleri tevkifata tabi olmayacaktır.
Örnek:
Bakır, çinko,
alüminyum ve bunların alaşımı metallerden elde edilen meşrubat kutusu, otomobil
parçası, havalandırma kanal borusu, pano, çerçeve, kapı, kapı kolu, mahya,
alüminyum folyo, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, kepenk
taşı, flanş, maşon, dirsek, bek, kanca, menteşe, aksesuar ve benzerlerinin
teslimi tevkifata tabi olmayacaktır.
3.3.3. HURDA VE ATIK
TESLİMİ
3.3.3.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi KDV
Kanununun (17/4-g) maddesi gereğince KDV’den müstesnadır. Ancak, bu malların
teslimi ile ilgili olarak aynı Kanunun (18/1) maddesine göre istisnadan
vazgeçilmesi mümkündür.
İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda
ve atıklarının tesliminde, Tebliğin (3.1.2.) bölümü kapsamındaki alıcılar
tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.3.3.2. Kapsam
Tevkifat uygulamasının kapsamına ilişkin açıklamalar aşağıdadır.
3.3.3.2.1. Hurda kavramı; her türlü metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt
ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak
suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ve
mamul maddeyi ifade etmektedir.
Hurda kavramının işaret edilen genel anlamı çerçevesinde;
- demir, bakır, alüminyum, pirinç, kurşun, teneke,
çelik, çinko, pik, sarı, bronz, nikel, kızıl, lehim, mangan-tutya, antimon ve
benzeri her türlü metaller,
- bu metallerin alaşım, bileşim ve cürufları,
- imalathane ya da fabrikalarda imalat sırasında
ortaya çıkan metal kırpıntı, döküntü ve talaşlar ile standart dışı çıkan metal
ürünler,
- izabe tesislerinden çıkan standart dışı metal
hammaddeler, yarı mamuller, hadde bozukları
ve benzerleri "hurda metal" kabul edilecektir.
Ayrıca, hurda veya atık niteliğindeki; her türlü kâğıt, karton, mukavva,
kauçuk, plastik ile bunların kırpıntıları, naylon, lastik kırıkları, cam şişe,
kavanoz, otomobil ve pencere camları, cam kırıkları teslimleri de tevkifat
uygulaması kapsamındadır.
3.3.3.2.2. Tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan
kullanılmış metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam esaslı eşya
teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.
Örnek 1:
"Hurda"
olarak tabir edilen bir jeneratör, bobinleri sarılıp tamir ve bakımdan sonra
yeniden jeneratör olarak kullanılacak hale getiriliyorsa, kullanılmış
jeneratörün tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.
Örnek 2:
(A) Ltd. Şti.
tarafından, atık değerlendirme işiyle uğraşan Hurda A.Ş.’ye yapılacak hurda
pil, hurda akü vb. teslimleri esas itibariyle Kanunun (17/4-g) maddesi
kapsamında KDV’den istisna olacak, (A)’nın istisnadan vazgeçmiş olması halinde
teslim bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin (9/10)’u Hurda A.Ş. tarafından
tevkifata tabi tutulacaktır.
Hurda akü ve pilin
belirli bir işlemden geçirildikten sonra tekrar kullanılabilir duruma
gelmesinin mümkün olması halinde, bu teslimde istisna veya tevkifat
uygulanmayacaktır.
3.3.3.2.3. Kanunun (17/4-g) maddesi veya tevkifat uygulaması kapsamında
değerlendirilebilmesi için ekonomik ömrünü doldurmuş araç-gereç ve iş
makinelerinin hurda olarak satılması ve satış sonunda alıcının bunları, hurda
olarak değerlendirmesi gerekmektedir. Aynen veya onarılmak suretiyle üretim
amaçlarına uygun olarak kullanılacak durumda olanların teslimi tevkifat
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
İlgili mevzuat çerçevesinde hurdaya ayrılmak suretiyle trafikten çekilmeleri
nedeniyle teslimleri KDV Kanununun (17/4-g) maddesi uyarınca vergiden müstesna
olan motorlu kara taşıtlarının tesliminde de aynı şekilde işlem tesis
edilecektir.
3.3.3.2.4. Hurda gemilerden yapılan sökümler sonrası teslimlerde de
yukarıdaki açıklamaya göre hareket edilecektir.
Buna göre, gemi söküm işlerinde hurda gemilerin sökülmesi sonunda elde
edilen metal aksam (pervane, motor, telsiz, radyo-teyp, uydu alıcısı vb.) aynı
amaçla kullanılmak üzere satılıyorsa alıcılar tarafından KDV tevkifatı yapılmayacaktır.
Söz konusu aksamın kullanılamaz durumda olması halinde ise bunların
sökenler tarafından tesliminde ve sonraki safhalarda tevkifat uygulanacaktır.
Aynı şekilde, hurda gemilerden sökülen sac aksamın, sökenler tarafından
tesliminde ve sonraki safhalarda el değiştirmelerinde de tevkifat
uygulanacaktır.
3.3.4. METAL,
PLASTİK, LASTİK, KAUÇUK, KÂĞIT VE CAM HURDA VE ATIKLARDAN ELDE EDİLEN HAMMADDE
TESLİMİ
3.3.4.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
KDV mükellefleri tarafından Tebliğin (3.3.4.2.) bölümünde belirtilen
ürünlerin, Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara tesliminde, (9/10) oranında
KDV tevkifatı uygulanacaktır.
Söz konusu ürünlerin teslimleri, KDV Kanununun (17/4-g) maddesi kapsamında
olmayıp, genel oranda (%18) KDV’ye tabi bulunmaktadır.
Bunların, ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacak,
sonraki safhaların teslimleri ise tevkifata tabi olacaktır. İthalatçılar
tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek
faturada “Teslim edilen mal doğrudan
ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına
ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir.
3.3.4.2. Kapsam
Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarının çeşitli
işlemlerden geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda ve
atık niteliklerini kaybederek metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam
esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan mamul niteliğindeki kırık,
çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması
kapsamındadır.
3.3.5. PAMUK, TİFTİK,
YÜN VE YAPAĞI İLE HAM POST VE DERİ TESLİMLERİ
3.3.5.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
KDV mükellefleri tarafından Tebliğin (3.3.5.2.) bölümünde belirtilen malların,
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara tesliminde, (9/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
3.3.5.2. Kapsam
Mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı4 eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 1 ve
2 nci sıraları kapsamına giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması
kapsamındadır.
Buna göre;
- kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi
döküntüleri, natürel veya tops haldeki tiftik, yün ve yapağı,
- Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 41.01 pozisyonundaki
sığır ve atların, 41.02 pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan veya
karakul, persaniye, breitschwanz ve benzerleri, Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet
kuzuları hariç), 41.03 pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen, Moğolistan ve
Tibet keçi ve oğlakları hariç) ham post ve derilerinin,
tesliminde tevkifat uygulanacaktır.
3.3.6. AĞAÇ VE ORMAN
ÜRÜNLERİ TESLİMİ
3.3.6.1. Tevkifat
Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanların, Tebliğin (3.3.6.2) bölümünde
belirtilen ürün, artık, talaş ve kırpıntı alımlarında (9/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
Söz konusu malların ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat
uygulanmayacaktır. İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı
(ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat
uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük
beyannamesi bilgilerine yer
verilecektir.
3.3.6.2. Kapsam
Ağaç işleme endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olan
her türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş ölçülerde
biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık, marangozluk, mobilyalık ve
benzeri kereste, mobilya ve kereste imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı, çıta
ve benzeri imalat artıkları ile odun artığı talaş teslimleri tevkifat
uygulaması kapsamındadır.
Öte yandan, tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık vb. mahiyetinde olmayan;
mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi, sunta, levha, mdf, rabıta,
lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.
3.4. KISMİ TEVKİFAT
UYGULAMASIYLA İLGİLİ ORTAK HUSUSLAR
3.4.1.TEVKİFAT
UYGULAMASINDA SINIR
3.4.1.1. Tebliğin (3.1.2./b) ayırımında sayılanların, kısmi tevkifat
uygulaması kapsamındaki teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, alıcıların
durumuna bakılmaksızın, tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ancak, bu durum
profesyonel spor kulüplerince (şirketleşenler dahil) Tebliğin (3.1.2./b)
ayırımında sayılanlara yapılan teslim ve hizmetlerde geçerli değildir.
Ayrıca, KDV Kanununun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki
teslimlerde ve KDV Kanunu uyarınca KDV’den istisna olan teslim ve hizmetlerde
tevkifat söz konusu olmayacaktır.
Örnek:
Gelir Vergisi
Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan bir çiftçi tarafından yapılan
yün ve yapağı teslimleri, KDV Kanununun 17/4-b maddesi uyarınca KDV’den
müstesna olduğundan, bu işleme ait bedel üzerinden KDV hesaplanmayacak ve
dolayısıyla tevkifat yapılmayacaktır.
3.4.1.2. Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV
dahil bedeli 1.000 ¨’yi aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi
tutulmayacaktır. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat
yapılacaktır.
Tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak
amacıyla bedel parçalara ayrılamayacak, aynı işleme ait bedellerin toplamı
dikkate alınarak bu sınırın aşılması halinde tevkifat yapılacaktır.
Tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla, birden fazla fatura düzenlenmek
suretiyle bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi dairelerince,
bütünlük arzettiği anlaşılan alımların toplamının yukarıda belirtilen sınırı
aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler yapılacaktır.
3.4.2. BELGE DÜZENİ
3.4.2.1. Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından
düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV, Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV
Tutarı, Tevkifat Dahil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi
Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilecektir.
Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye
tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır.
Faturaya, borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra
kalan tutar yazılacaktır.
Örnek:
KDV hariç 3.000 ¨ tutarındaki %18 oranında KDV’ye tabi
bir işlem 5/10 oranında KDV tevkifatına tabidir. Bu işleme ait fatura aşağıdaki
şekilde düzenlenecektir.
İşlem Bedeli
|
3.000
|
Hesaplanan KDV
|
540
|
Tevkifat Oranı
|
5/10
|
Alıcı tarafından Tevkif Edilecek KDV
|
270
|
Tevkifat Dahil Toplam Tutar
|
3.540
|
Tevkifat Hariç Toplam Tutar
|
3.270
|
Yalnız
Üçbinikiyüzyetmiş Türk Lirasıdır.
|
3.4.2.2. Tevkifata tabi tutulan işlemlerle tevkifat uygulaması kapsamında
bulunmayan işlemlerin birlikte yapılması halinde bu işlemlerin tek fatura ile
belgelendirilmesi mümkündür.
Bu durumda, tevkifata tabi işlem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan
KDV ile tevkif edilen KDV tutarı fatura üzerinde ayrıca gösterilecektir. Bu
şekilde yapılan faturalamalarda da tevkifat uygulaması kapsamındaki işlem
bedelinin KDV dahil tutarının Tebliğin (3.4.1.2) bölümünde belirlenen alt
sınırı aşıp aşmadığı dikkate alınacak, aşmıyorsa tevkifat uygulanmayacaktır.
3.4.3. BEYANNAMENİN
DÜZENLENMESİ
3.4.3.1. Alıcıların
Beyanı
3.4.3.1.1. Tevkifata tabi tutulan KDV, alıcılar tarafından (genel bütçeli
idareler hariç), tevkifata tabi işlemin vuku bulduğu tarihi içine alan
vergilendirme dönemine ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilecek ve
ödenecektir. Tebliğin (3.1.5) bölümünde belirtilen durumda da genel bütçeli
idareler tarafından tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV
beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir.
2 No.lu KDV Beyannamesinin "Genel Bilgiler" kulakçığında vergi
sorumlusu mükellefe ait sicil bilgilerinin doldurulmasına ilişkin satırlar yer
almaktadır. Tevkifat yapan mükellefler, "Vergi Sorumlusuna Ait Sicil
Bilgilerini" kapsayan satırlara kendi sicil bilgilerini dolduracaklardır.
“Kesinti Yapılan Satıcılar” kulakçığında ise her bir kesinti yapılan
mükellef itibariyle, tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan (satıcı)
mükellefle ilgili kimlik bilgileri, tevkifata tabi işleme ait matrah ve
tevkifat tutarına ilişkin kayıt yapılacaktır.
“Vergi Bildirimi” kulakçığının, “Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait
Bildirim” tablosunda, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamının alıcı
tarafından tevkif edildiği işlemler beyan edilecektir. Tablonun “İşlem Türü”
alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak suretiyle
doldurulacaktır. “Matrah” alanına, işlemin KDV hariç bedeli, “Oran” alanına
işlemin tabi olduğu KDV oranı girilecektir. Alıcı tarafından tevkif edilen KDV
tutarını gösteren “Vergi” alanı, e-beyanname programı tarafından
hesaplanmaktadır.
Söz konusu kulakçığın “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim”
tablosunda ise Maliye Bakanlığınca kısmi tevkifat uygulaması kapsamına alınması
uygun görülen ve işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarının tamamının
değil, alıcı tarafından tevkif edilen kısmının beyanı yapılacaktır. “Matrah”
alanına işlemin KDV hariç bedeli, “Oran” alanına işlemin tabi olduğu KDV oranı,
“Tevkifat Oranı” alanına beyanı yapılan işlem için öngörülmüş alıcıların
yapacağı tevkifat oranı yazılacaktır. İşlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye
tevkifat oranının uygulanması suretiyle bulunan ve alıcı tarafından tevkif
edilen tutarı gösteren “Vergi” alanı, e-beyanname programı tarafından
hesaplanmaktadır.
3.4.3.1.2. KDV Kanununun (9/1) maddesi kapsamında sorumlu tayin
edilenlerin, sorumlu sıfatıyla beyan edip ödemeleri gereken vergilerin beyan
edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu vergi tutarının ikmalen veya
resen tarh edilerek vergi ziyaı cezası kesilmesi ve gecikme faizi hesaplanması
gerekmektedir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 No.lu KDV
beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması bu şekilde işlem tesis
edilmesine engel değildir.
3.4.3.1.3. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV
tutarının satıcı tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına
yapılacak tarhiyatta vergi aslı aranmayacaktır.
Sorumlu tarafından beyan edilip ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan
edilen KDV’nin ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden
ödendiği tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması halinde ise normal
vade tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi
uygulanacaktır.
3.4.3.2. Satıcıların
Beyanı
3.4.3.2.1. Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan
mükelleflerin beyanına ilişkin olarak, ilgili dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin
iki ayrı bölümüne kayıt yapılacaktır. Birinci kayıt, “Matrah” kulakçığında
“Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosuna; ikinci kayıt “İstisnalar-Diğer
İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler”
tablosuna yapılır.
(1) Öncelikle, “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosunun “İşlem Türü”
alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak suretiyle
doldurulacaktır. “Matrah” alanına kısmi tevkifat uygulanan işleme ait bedel
(KDV hariç) tam olarak yazılır. “Oran” alanına işlemin tabi olduğu KDV oranı,
“Tevkifat Oranı” alanına ise tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde
alıcı için öngörülen tevkifat oranı (alıcının uygulayacağı tevkifat oranı)
yazılır. Örneğin; özel güvenlik hizmeti
verenler tevkifat oranı için (9/10), bakır külçe teslimi yapanlar ise tevkifat
oranı için (7/10) oranını seçmelidir. “Vergi” alanı, tevkifat oranının
tersi alınarak beyanname programı tarafından hesaplanmaktadır. Buna göre,
“Vergi” alanında, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tevkifata tabi
tutulmayan kısmı yer alacaktır.
(2) Daha sonra, “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında
“Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunda “İşlem Türü” listesinden,
yapılan işleme ait “Kod” seçilecektir.
“Teslim ve Hizmet Tutarı” alanına, işleme ait bedelin (KDV hariç) tamamı
yazılacaktır. Bu alana yazılacak tutar, beyanı yapılacak işlem ile ilgili
olarak “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosunun “Matrah” alanına yazılan
tutarla aynı olacaktır.
“İadeye Konu Olan KDV” alanına, alıcı tarafından tevkifata tabi tutularak
sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar yazılacaktır.
Tevkifat uygulaması nedeniyle iade almak istemeyen mükellefler bu tabloya
kayıt yapmayacaklardır.
3.4.3.2.2. Beyannamenin usulüne uygun olarak doldurulmasından sonra
"Sonuç Hesapları" kulakçığında yer alan "İade Edilmesi Gereken
KDV" satırındaki tutarın bu uygulamadan kaynaklanan kısmı, talep edilmesi
halinde Tebliğin (5.) bölümünde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde,
mükellefe iade edilecektir.
4. DÜZELTME İŞLEMLERİ
Tevkifat kapsamına alınan işlemlerde ortaya çıkan mal iadeleri ve matrah
değişiklikleri ile ilgili olarak aşağıdaki şekilde işlem yapılması
gerekmektedir.
4.1. MAL İADELERİ
4.1.1. Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin
tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilecektir.
Örnek:
Pamuk toptancısı (A),
14/4/2012 tarihinde tekstil firması (B)'ye 50.000 ¨ karşılığında pamuk teslim
etmiş, hesaplanan (50.000 x 0,08 =)4.000 ¨ KDV’nin (4.000 x 0,10 =)400 ¨’lik
kısmı (A)’ya ödenmiş ve onun tarafından beyan edilmiş, (4.000 x 0,90 =) 3.600
¨’lik kısmı ise (B) tarafından tevkifata tabi tutulmuş ve Nisan/2012 dönemi
beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
İşleme ilişkin fatura
(B) tarafından 21/4/2012 tarihinde yasal kayıtlara alınmıştır. (B), (A)’ya
ödediği 400 ¨ ile sorumlu sıfatıyla beyan ettiği 3.600 ¨’yi Nisan/2012 dönemine
ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapmıştır.
Söz konusu pamuğun
1/5’i 10/6/2012 tarihinde (A)’ya iade edilmiştir.
Bu durumda (B),
(A)’dan 10.080 ¨ geri alacak, mal iadesinin gerçekleştiği dönemde, 80 ¨’yi 1
No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir.
(A) ise, aynı dönemde
80 ¨’yi l No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Bu işlemler nedeniyle
defter kayıtlarında KDV’nin sadece tevkifata tabi tutulmayan 80 ¨’lik kısmı
için düzeltme işlemi yapılacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla
beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için düzeltme işlemi
yapılmayacaktır.
4.1.2. Tevkifat uygulaması kapsamında bulunan hizmetlerde düzeltme, ifa
edilen hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın hizmetin ifasından
önce düzenlendiği durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin
sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin
matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilecektir.
4.2. MATRAHTA
DEĞİŞİKLİK
4.2.1. Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlemin
bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak
fatura düzenlenerek KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt
sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanacaktır. Bu şekilde işlem
yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve benzerinin ait olduğu asıl işleme
ait KDV dahil bedelin tevkifat alt sınırını geçmiş ve tevkifata tabi tutulmuş
olması gerekmektedir.
Alıcı lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise kur
farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek,
teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması
gerekmektedir. Böylece, matrahta oluşan azalma tutarı, tevkifata tabi
tutulmayan KDV tutarı ile birlikte, satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir.
Ayrıca, söz konusu KDV tutarı alıcı tarafından 1 No.lu KDV beyannamesi ile
beyan edilecektir.
4.2.2. Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanmaması,
malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri
nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse,
azalma miktarı ile ilgili olarak mal iadelerine ilişkin açıklamaların yer
aldığı (4.1.) bölümü çerçevesinde işlem yapılacaktır.
“Örnek: (118 nolu Genel tebliği ile düzeltilen)
Konfeksiyon toptancısı (A)’dan ¨100.000
tutarında 1.000 parçalık %8 KDV oranına tabi fason iş siparişi alan imalatçı
(B) tarafından, 2012/Nisan döneminde bu işle ilgili olarak fatura düzenlemiş,
faturada gösterilen (100.000 x 0,08 = ) ¨8.000 tutarındaki KDV’nin (8.000 x 0,5
= ) ¨4.000 tutarlık kısmı (B)’ ye ödenmiş, (8.000 x 0,5 = ) ¨4.000 tutarlık
kısmı ise (A) tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan
edilmiştir.
(B), bu siparişin 200 adetlik kısmını zamanında teslim
edemediğinden bedelde ¨20.000 tutarında bir azalma meydana gelmiştir.
2012/Mayıs döneminde ortaya çıkan bu değişiklik
nedeniyle tarafların karşılıklı düzeltme yapması gerekmektedir.
Buna göre (B), (A) ya ¨20.000 ile birlikte bu tutara
ait (20.000 x 0,08 = ) ¨1.600 tutarındaki KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan
(1.600 x 0,5 = ) ¨800 tutarındaki kısmını
(toplam ¨20.800) iade edecek, 2012/Nisan döneminde beyan ettiği ¨800
tutarındaki KDV’yi 2012/Mayıs dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim
konusu yapacaktır.
(A) ise 2012/Nisan döneminde indirim konusu yaptığı
¨800 tutarındaki KDV’yi, 2012/Mayıs döneminde 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan
edecektir.
(A)’nın bu fason sipariş nedeniyle tevkifata tabi
tutarak beyan ettiği verginin, ¨20.000 tutarına isabet eden kısmı olan (1.600 x
0,5 = ) ¨800 aynı zamanda indirim konusu yapılmış olduğundan, bir düzeltme
işlemine konu olmayacaktır.”
4.3. FAZLA VEYA
YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ
4.3.1. Fazla
veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunması halinde, gerek alıcı gerekse
satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin tevkifat uygulanmadan
önceki hale döndürülmesi gerekir.
Fazla veya
yersiz tevkif edilen vergi öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından satıcıya
iade edilecektir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV tutarını
satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir
vergi dairesi yazısı ile birlikte başvurması halinde, fazla veya yersiz tevkif
edilen vergi, bu vergiyi vergi dairesine beyan ederek ödeyen alıcıya iade
edilecektir.
Tevkifata tabi olmadığı halde tevkifat uygulanan ve
satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yaptığını
gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı aranmayacaktır.
Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi tutulan, ancak
satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yapmasından
sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen KDV’nin, söz konusu işlemle sınırlı
kısmı satıcıya iade edilecektir. Dolayısıyla bu durumda alıcıya iade söz konusu
olmayacaktır.
4.3.2. Yapılacak iadelerde teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi
İnceleme Raporu aranmayacaktır.
4.3.3. Tevkifata tabi tutulan KDV’nin alıcı tarafından beyan edilmiş ancak
ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen bu vergi tahakkuktan
terkin edilecektir.
4.3.4. Genel
bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe
birimleri tarafından
yapılan fazla veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini
gösterir vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan muhasebe birimlerince düzeltilecek ve gereken durumlarda iade edilecektir.
5. TEVKİFATA TABİ
İŞLEMLERDE KDV İADESİ
Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin aşağıda
belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilmesi uygun görülmüştür.
5.1. GENEL
AÇIKLAMALAR
5.1.1. Kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV alacaklarının mükellefe iade
edilebilmesi için, satıcının tevkifat uygulanmayan KDV tutarını 1 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan etmiş olması, alıcının da yaptığı tevkifatla ilgili 2
No.lu KDV Beyannamesini vergi dairesine vermiş olması zorunludur.
İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması şartı
aranmayacaktır.
Genel bütçe kapsamındaki idarelere yapılan işlemlerde ise hakedişin harcama
yetkilisince onaylanmış olması gereklidir. Bunlara yapılan işlemlerde, ayrıca
beyan ve ödeme aranmayacaktır.
5.1.2. İade olarak talep edilecek tutar, işlemin bünyesine giren KDV değil,
tevkif edilen KDV esas alınarak belirlenecektir. İadesi istenilecek KDV, hiçbir
surette tevkifata tabi tutulan KDV’den fazla olmayacaktır.
5.1.3. Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinde vergi
dairelerince;
- iade talep dilekçesi ve internet vergi dairesi
aracılığı ile gönderilen listelere ait internet vergi dairesi liste alındısı,
- tevkifatlı işlemlerin gerçekleştiği döneme ilişkin
indirilecek KDV listesi,
- tevkifat uygulanan işleme ilişkin satış
faturalarının dökümünü gösteren liste
aranacaktır.
İade talebinde bulunulabilmesi için iade tutarının yer aldığı, ilgili dönem
KDV beyannamesi ve eki “Kısmi Tevkifat Uygulaması Kapsamındaki İşlemlere Ait
Bildirim”in verilmiş olması zorunludur.
İade taleplerinde dilekçenin yanı sıra iade hakkı doğuran işlem itibarıyla
yukarıda belirtilen belgelerin ibrazı şarttır. (Tevkifata tabi işlemlere ait
satış faturası listesi ve indirilecek KDV listesi Gelir İdaresi Başkanlığınca
öngörülen şekil ve içeriğe uygun olarak internet vergi dairesi aracılığıyla gönderilecektir.
İnternet vergi dairesi aracılığı ile gönderilen listeler ayrıca kâğıt ortamında
vergi dairesine ibraz edilmeyecektir.)
5.1.4. İade talepleri, Tebliğin (5.1.3.) bölümünde belirtilen belgeler
tamamlanmadıkça hüküm ifade etmez.
5.1.5. Vergi inceleme raporu (VİR), Yeminli Mali Müşavir KDV İadesi Tasdik
Raporu (YMM Raporu) ve/veya teminat ile yapılacak nakden iade talepleri,
bunların eksiksiz ibraz edildiği tarihte geçerlik kazanacaktır.
Aynı şekilde, teminat veya YMM Raporu ile yapılacak mahsuben iade
talepleri, diğer belgelerle birlikte bunların eksiksiz ibraz edildiği tarihte,
geçerlilik kazanacaktır. VİR sonucuna göre sonuçlandırılacak mahsuben iade
taleplerinde ise mahsup talep dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarih
itibariyle iadeye hak kazanılacaktır.
Mahsuben iade taleplerinde, Tebliğin (5.2.1) bölümünde yapılan
açıklamalarında göz önünde bulundurulacaktır.
5.1.6. YMM Tasdik Raporunun arandığı hallerde, YMM raporlarına ilişkin
limitlerde gümrük beyannameli mal ihracından kaynaklanan iade talepleri için
öngörülen tutarlar geçerlidir.
5.1.7. 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin5, "II. Özel
Esaslar" bölümündeki açıklamalar, kısmi tevkifat uygulamasından doğan iade
taleplerinin yerine getirilmesi bakımından da geçerlidir. Satıcının özel
esaslara tabi olması halinde, tevkifatlı işlemlerinden doğan iade talepleri 84
Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin “II. Özel Esaslar” bölümündeki açıklamalara
göre yerine getirilecektir. Alıcının bu işlemle ilgili olarak kısmi tevkifat
tutarını beyan etmesi ve ödemiş olması özel esaslar uygulanmasına engel
değildir.
5.1.8. Alıcının, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan tevkifat
uygulayarak temin ettiği mal ya da hizmeti iade hakkı doğuran bir işlemde
kullanması ve bu işleme ilişkin olarak iade talebinde bulunması halinde iade
talebi, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan alımlarda tevkifata
tabi tutulan KDV’nin sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben
ödenmiş olması kaydıyla, tevkifatlı işlemlere ilişkin olarak satıcıya
ödenen/borçlanılan KDV hariç, genel esaslara göre yerine getirilir. Bu şekilde
işlem tesisi için alıcının diğer alımları ile ilgili olarak özel esas
uygulamasını gerektirecek bir durumunun olmaması gerekmektedir.
Tevkifata tabi alımları nedeniyle tevkifat uygulayan alıcılar tarafından 2
No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen verginin 1 No.lu KDV Beyannamesinde
indirim konusu yapılması ve aynı dönemde indirim yoluyla giderilemeyen bu
verginin iade alacağına dönüşmesi nedeniyle aynı dönem 2 No.lu KDV
Beyannamesinden doğan borca mahsup edilmiş olması halinde, önceki paragrafta
belirtilen ödeme şartının sağlanmadığı kabul edilecektir. Ancak, diğer
dönemlere ilişkin iade alacağının söz konusu borca mahsup edilmesi halinde,
ödeme şartının gerçekleşmiş sayılacaktır.
5.2. İADE UYGULAMASI
5.2.1. MAHSUBEN İADE
TALEPLERİ
5.2.1.1. Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade alacaklarının
mahsuben iadesi, mükellefin kendisinin, ortaklık payı ile orantılı olmak üzere
adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortakların (komandit şirketlerde sadece
komandite ortakların) ithalat sırasında uygulananlar dahil vergi borçları ile
sosyal sigortalar prim borçları ve ferileri için söz konusu olabilecektir.
Mahsup kapsamına, tevkifatla ilgili olarak verilen 2 No.lu KDV
Beyannamesine göre tahakkuk eden vergiler de dahildir.
5.2.1.2. İade taleplerinde vergi daireleri; gerekli kontrolleri yaparak,
belge ya da belgelerdeki muhteviyat eksikliklerinin tespiti halinde,
eksiklikleri mükellefe yazı ile bildirecektir. Yazının tebliğ tarihinden
itibaren 30 gün içerisinde eksiklikleri tamamlayan mükelleflerin VİR, YMM
Raporu ve teminat istenmeyen mahsuben iade talepleri, mahsup dilekçesinin vergi
dairesine verildiği tarih itibariyle yerine getirilecek ve bunlara gecikme
zammı uygulanmayacaktır. 30 günlük ek süreden sonra eksikliklerini tamamlayan
mükelleflerin mahsup talepleri ise eksikliklerin tamamlandığı tarih itibariyle
yerine getirilecek ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için
gecikme zammı uygulanacaktır.
5.2.1.3. Bu Tebliğ kapsamında kısmi
tevkifat uygulanan;
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil,
bakım ve onarım hizmetleri,
- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,
- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri
hizmetler,
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon
işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili
aracılık hizmetleri,
- Yapı denetim hizmeti,
- Servis taşımacılığı hizmeti,
- Her türlü baskı ve basım hizmeti,
- İşgücü temin hizmeti,
- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme
hizmeti
ile ilgili KDV iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin 2.000 TL yi
aşmayan mahsup talepleri VİR, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine
getirilir.
2.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise sadece teminat ve/veya
VİR sonucuna göre yerine getirilir. 2.000 TL yi aşan kısım için teminat
verilmesi halinde teminat, VİR ile çözülür.
5.2.1.4. Bu Tebliğ kapsamında kısmi tevkifat uygulanan;
- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen
mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,
- Spor kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm
gelirlerine konu işlemleri,
- Tebliğin (3.2.13) bölümü kapsamındaki hizmetler,
- Külçe metal teslimleri,
- Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi,
- Metal, plastik, kâğıt, cam hurda ve atıklarının
teslimi,
- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda
ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi,
- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri
teslimi,
- Ağaç ve orman ürünleri teslimi
ile ilgili 2.000 TL yi aşmayan mahsuben iade talepleri VİR, YMM raporu ve
teminat aranılmaksızın yerine getirilir.
2.000 TL ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu
ile yerine getirilir. 2.000 TL yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde
teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür.
5.2.2. NAKDEN İADE
TALEPLERİ
Mükellefin talebi halinde, kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren
işlemlerden kaynaklanan iade alacaklarının aşağıda her bir işlem türüne ilişkin
olarak yapılan belirlemeler dahilinde nakden iadesi mümkündür.
5.2.2.1. Bu Tebliğ kapsamında
kısmi tevkifat uygulanan;
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil,
bakım ve onarım hizmetleri,
- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,
- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri
hizmetler,
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon
işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili
aracılık hizmetleri,
- Yapı denetim hizmeti,
- Servis taşımacılığı hizmeti,
- Her türlü baskı ve basım hizmeti,
- İşgücü temin hizmeti,
- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme
hizmeti
ile ilgili nakden iade talepleri münhasıran teminat ve/veya VİR ile yerine
getirilecektir.
İade talebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran
VİR sonucuna göre çözülür.
5.2.2.2. Bu Tebliğ kapsamında
kısmi tevkifat uygulanan;
- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen
mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,
- Spor kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm
gelirlerine konu işlemleri,
- Tebliğin (3.2.13) bölümü kapsamındaki hizmetler,
- Külçe metal teslimi,
- Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi,
- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve
atıklarının teslimi,
- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda
ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi,
- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri
teslimi,
- Ağaç ve orman ürünleri teslimi
ile ilgili 2.000 TL yi aşmayan nakden iade talepleri teminat, VİR ve YMM
raporu aranılmadan yerine getirilir.
2.000 TL ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu
ile yerine getirilir. 2.000 TL yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde
teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür.
5.3. İADE UYGULAMASI
İLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
5.3.1. Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine
getirilmesi ile ilgili olarak bu Tebliğde açıklama bulunmayan durumlarda, KDV
Kanununun (11/1-a) maddesinde düzenlenen gümrük beyannameli mal ihracından
kaynaklanan iade talepleri için geçerli olan usul ve esaslara (indirimli
teminat uygulaması hariç) göre işlem yapılacaktır.
5.3.2. Mükelleflerin tevkifat uygulaması kapsamındaki işler dolayısıyla
alıcı tarafından tevkifata tabi tutulan KDV’yi, ilgili dönemde iade konusu
yapmama tercihinde bulunduktan sonra, izleyen dönemlerde bu tercihlerinden
vazgeçerek iade talep etmeleri mümkündür. Ancak, tevkifatlı işlemin
gerçekleştiği dönem için düzeltme beyannamesi verilecektir.
Aynı şekilde, mükelleflerin tevkifat uygulanan tutarı beyannamede iade
olarak gösterdikten sonra, iade işlemi tamamlanıncaya kadar bu tercihlerinden
vazgeçmeleri mümkündür. Bu durumda da iade beyanının yapıldığı dönem için
düzeltme beyannamesi verilecektir.
Her iki durumun da bir dilekçe ile bağlı olunan vergi dairesine
bildirilmesi gerekmektedir.
5.3.3. Aynı işlem dolayısıyla, tevkifat ve indirimli oran uygulamaları
nedeniyle KDV iade alacağı doğmuşsa, öncelikle tevkifattan doğan KDV alacağı
iade edilecektir.
Mükellefin aynı dönemde başka iade hakkı doğuran işlemlerinin bulunması
halinde bu işlemlere ait iade talepleri, söz konusu işlem veya işlemlerle
ilgili usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
Mükellefin aynı dönemde diğer iade hakkı doğuran işlemlerinin (indirimli
orana tabi işlemler hariç) de bulunması ve iade edilmesi gereken KDV tutarının,
tevkifat ve diğer iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin iade beyanı toplamından
küçük olması halinde, iade talepleri mükellefin işlem türü bazında tercihi doğrultusunda
sonuçlandırılacaktır.
5.3.4. İade hakkı sahiplerince, iade alacaklarının mahsubundan sonra kalan
kısmının nakden iadesinin istenmesi halinde, ilgili bölümlerde nakden iade için
yapılan açıklamalara göre işlem yapılacaktır. Bu şekilde yapılacak iadede,
mahsup yoluyla iade edilen kısım, teminatsız incelemesiz nakden iade için bir
sınır belirlenmişse, belirlenen sınırın hesabında dikkate alınmayacaktır.
İade alacağının tamamının üçüncü kişilere nakden ödenmesinin talep edilmesi
halinde, iade hakkı sahibi mükellefe nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar
uygulanacaktır. Bu durumda, alacağın üçüncü kişilere ödenmesine ilişkin talep,
alacağın açık bir şekilde kime temlik edildiğini içeren, noter tarafından
onaylanmış alacağın temliki sözleşmesi ile yapılacaktır. Mahsup sonrası
alacağın, üçüncü kişilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde de alacağın
temlikine ilişkin talebin yukarıda belirtilen şekilde yapılması gerekmektedir.
İade alacağının, Tebliğin (5.2.1.) bölümünde belirtilmeyen; mükellefin kendisinin
vergi dairesine olan borçlarına veya üçüncü kişilerin vergi dairesine olan
borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, iade hakkı sahibi mükellefe
nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar uygulanır. Üçüncü kişilerin vergi
dairelerine olan borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, önceki
paragrafta yapılan açıklamalara göre işlem tesis edilecektir.
5.3.5. İade alacakları, her bir vergilendirme dönemi için ayrı ayrı talep
edilecektir. Birden fazla döneme ilişkin iade alacaklarının, kümülatif hesaplama
yapılmak suretiyle birlikte (toplam tutar olarak) iadesi talep edilemeyecektir.
Öte yandan, birden fazla döneme ilişkin iade alacağının aynı dilekçe ile
istenmesi mümkündür. Ancak bu durumda, her bir döneme ait iade talep tutarının
ayrı ayrı olarak dilekçede belirtilmesi ve eklerin de her bir dönem için ayrı
ayrı düzenlenmesi gerekmektedir.
İadenin YMM raporu verilmek suretiyle talep edildiği durumlarda, aynı
takvim yılı içinde bulunmak ve her bir vergilendirme dönemine ait iade tutarı
ayrı ayrı belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere her bir dönem itibariyle
ayrı ayrı yer verilmek koşuluyla birden fazla vergilendirme dönemi için tek bir
YMM raporu verilmesi mümkündür.
5.3.6. İade alacağının YMM raporu
ile alınmak istendiği hallerde, esas itibariyle, YMM raporunun her bir iade
hakkı doğuran işlem türü itibariyle ayrı ayrı düzenlenerek verilmesi
gerekmektedir. Ancak, farklı iade hakkı doğuran işlemlerden (tam istisna
kapsamındaki işlemler, indirimli orana tabi işlemler, kısmi tevkifat uygulaması
kapsamındaki işlemler gibi) kaynaklanan iade taleplerinin, aynı vergilendirme
dönemine ilişkin olması kaydıyla, aynı YMM raporuna istinaden sonuçlandırılması
mümkündür. Bu durumda YMM raporu, her bir işlem türüne ait iade tutarı ayrı
ayrı belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere ayrı ayrı yer verilmek ve
benzeri hususlara dikkat edilmek suretiyle hazırlanacaktır.
6. BİLDİRİM
ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK
6.1. Bildirim
Zorunluluğu
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde satıcılar, tevkifat
uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi, satışın
yapıldığı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ekinde elektronik ortamda vermek
zorundadırlar.
Buna göre tevkifat uygulanan her satış faturası/serbest meslek makbuzu ve
benzeri itibariyle;
- Belgenin tarih ve numarası,
- Tevkifat uygulanan işlemin cinsi, tutarı,
- İşlemin tabi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV
tutarı, alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarı,
- Alıcının adı/soyadı-unvanı ve vergi kimlik numarası
veya TC kimlik numarası,
ve benzeri bilgilerini içeren liste (Ek 1), satıcı mükellefler tarafından
ilgili döneme ait beyanname ekinde verilecektir.
Bu bildirim zorunluluğuna uymayan veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde
bulunanlar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu çerçevesinde işlem
yapılacaktır.
6.2. Müteselsil
Sorumluluk
Tevkifata tabi alımları dolayısıyla KDV tevkifatı uygulayanlar, tevkifat
tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen vergi ile sınırlı
olmak üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin
Hazineye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile
muhatap tutulmayacaklardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder