3.4.1. Genel Açıklama
KDV Kanunun 11 inci
maddesinde “Türkiye de ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri malların
teslimi anında Katma Değer Vergisi tahsil edilir. Ancak gümrükten malın çıkışı
anında fatura veya
belgenin ibrazında tahsil
edilen Katma Değer Vergisi iade olunur.” Amir hükmü gereğince bu iade
doğuran istisna kanunda yer almıştır.
Bununla beraber
iadeden faydalanacak mal ve hizmetler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları
tespit etmeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Maliye Bakanlığı bu
yetkisini 43 nolu KDV Genel Tebliği ile yolcu beraberi eşya ihracı olarak, 61
nolu KDV Genel Tebliğ ile bavul ticareti şeklinde iki başlıkta düzenleme
yaparak kullanmıştır.
3.4.2. İstisnadan Faydalanabilmek İçin Gerekli Şartlar:
3.4.2.1. İstisnadan
Faydalanacak Alıcılar;
Gerek yolcu beraberi
eşya ihracında (43 seri nolu KDV genel tebliği gereği) gerekse bavul ticareti
kapsamında (61 seri nolu KDV genel tebliği gereği) mal ihracında istisnadan
faydalanacak alıcılar;
* Türkiye de ikamet
etmemeli,
* Satın aldıkları
malları yurt dışına götürmeleri gereklidir.
Alıcıların TC
vatandaşı olması halinde Yurt dışında ikamet ettiklerine dair o ülkenin resmi
makamlarından almış oldukları ikamet teskeresine veya bu mahiyette belgeye
sahip olmalıdırlar. Türkiye de geçici veya daimi ikametgâh verilen yabancı
uyruklular istisnadan faydalanamazlar.
3.4.2.2. İstisnadan
Faydalanacak Satıcılar;
Gerek yolcu beraberi
eşya ihracında (43 seri nolu KDV genel tebliği gereği) gerekse bavul ticareti
kapsamında (61 seri nolu KDV genel tebliği gereği) mal ihracında istisnadan faydalanacak
satıcıların;
* KDV mükellefi
olmaları,
* izin belgesi almış
olmaları yeterlidir.
Ayrıca bavul ticareti kapsamında istisnadan
faydalanacak satıcıların Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge
düzenlediği veya bilerek kullandığı konusunda rapor yazılmış olmaması lazımdır.
3.4.2.3. İstisnaya
Konu Satılan Mallar;
Maliye bakanlığı
belirleme yetkisini muhtelif genel tebliğlerde kullanarak Gerek yolcu beraberi
eşya ihracında gerekse bavul ticareti kapsamında mal ihracında,
* Her türlü mal
satışlarına bu istisna uygulanabilmektedir.
* Mallar satış
tarihinden itibaren 3 ay içinde yurt dışına çıkarılmalıdır
3.4.2.4. İstisnada Satış Faturalarının Gümrükçe Onaylanması
Alıcıların satın
alarak yurt dışına götürdükleri malların faturaları, malların yurt dışına
çıkışı sırasında Gümrükte gümrük memurunca arkasına malların çıkışı tarihi
yazılarak onaylanmalıdır.
3.4.3. Yolcu Beraberi Eşya İhracı İle Bavul Ticareti
Kapsamında Yapılan İhracatı Birbirinden Ayıran Özellikleri:
İki istisnayı
birbirinden ayıran özelliklerini daha iyi kavramak açısından tablo halinde
göstermek faydalı olacaktır;
Yolcu
beraberi eşya ihracında
|
Bavul
ticaretinde
|
Özel fatura gerekli değildir.
|
Özel fatura gereklidir.
|
Fatura KDV'li kesilir.
|
Fatura KDV'siz kesilir.
|
Döviz alım belgesi gerekli değildir
|
Döviz alım belgesi gereklidir.
|
Mal bedeli KDV hariç 100 TL'den fazla
olmalıdır.
|
Mal bedeli KDV hariç 680 TL'den fazla
olmalıdır.
|
Satın alınan mallar şahsi ihtiyaçlarda sınırlı
olmalıdır.
|
Satın alınan mallar ticari boyutta
olabilir.
|
Gümrükte malların çıkışında gümrük
memurunca arkası çıkış tarihi yazılarak onaylanan fatura satıcıya 3 ay içinde
ulaştırılmalıdır.
|
Gümrükte malların çıkışında gümrük
memurunca arkası çıkış tarihi yazılarak onaylanan fatura satıcıya 1 ay içinde
ulaştırılmalıdır.
|
Satış faturası gümrükte alıcılar tarafından
onaylatılmalıdır.
|
Satış faturası gümrükte alıcı, satıcı, nakliye
firması tarafından onaylatılabilir.
|
Satışa konu mallar tüm gümrük kapısından çıkarılabilir
|
Satışa konu mallar sadece; İstanbul, İzmir,
Antalya, Samsun, Trabzon, Edirne Artvin illerindeki kapılar ile Kırklareli
Dereköy, Tekirdağ Çorlu, Iğdır, dilucu kapılarından yapılabilir.
|
İmalatçılarca Satıcılara ihraç kayıtlı mal
teslimi yapılamaz.
|
İmalatçılarca satıcılara ihraç kayıtlı
satış yapılabilir.(İhraç kayıtlı satış yapan imalatçılar bu satış için nakit
iade talep edemezler)
|
Hesaplanan KDV iadeye konu edilir.
|
Yüklenilen KDV iadeye konu edilir.
|
Türkiye de ikamet
etmeyenlere Özel faturalı satı (Yolcu beraberi eşya ihracı) her kapıdan
yapılamamaktadır. Yolcu beraberi eşya ihracı 1997/1 sıra nolu KDV iç genelgesi,
30/12/2002 tarih ve 29646 sayılı ve 24/01/2003 tarih ve 3599 sayılı genel
yazılarla Maliye Bakanlığınca belirlenmiştir.
3.4.4. İstisnalar Beyannamede Nasıl Gösterilecek Hangi
Belgeler Kullanılacak?
3.4.4.1. Yolcu Beraberi Eşya İhracının Beyanı Ve İadenin Beyannamede Gösterilmesi
Yolcu beraberi eşya ihracında istisnanın
gerçekleşme tarihinde istisnanın beyanı ve KDV nin iadesinin talep edilmesi
gerekmektedir.
Yolcu beraberi eşya ticaretine konu satılan
malın satış tarihinden itibaren 3 ay içinde gümrük kapılarından yurt dışına
çıkması ve süresinde çıktığına dair satış faturasının gümrükçe çıkış tarihi
yazılmak suretiyle onaylanmasına müteakip 3 ay içinde satıcıya ulaşması ve bu
süreler içinde KDV nin alıcıya ödenmiş olması halinde istisna gerçekleşmiş
olacaktır.
İstisnanın satışın yapıldığı tarihi kapsayan
dönemde gerçekleşmesi halinde;
Satıcılar istisna kapsamında yaptıkları satışlara
ait hesaplanan KDV yi satışın yapıldığı dönem beyannamesinde hesaplanan KDV
olarak beyan ederken, aynı tutarı indirilecek KDV olarak da beyan edeceklerdir.
Aynı zamanda iade talep etmeleri halinde ise indirim olarak beyan ettikleri
hesaplanan KDV yi (alıcıya ödenen KDV yi) aynı beyannamenin 9 nolu diğer iade
hakkı doğuran işlemlere ait tabloda 408 kodu ile iade edilecek KDV olarak beyan
edebileceklerdir.
Satışın yapıldığı tarihi kapsayan dönem KDV
beyanname verme süresine kadar istisna gerçekleşmezse;
Hesaplanan KDV, Satış faturasının ait olduğu dönem
KDV beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilecektir. Daha sonra
gümrükten onaylı faturanın kendilerine intikal ettiği tarihi kapsayan dönem KDV
beyannamesinde de, indirilecek KDV olarak beyan edilecektir. Aynı zamanda iade
talep edilmesi halinde de aynı beyannamenin 9 nolu diğer iade hakkı doğuran
işlemlere ait tabloda 408 kodu ile iadesi gereken KDV olarak beyan edeceklerdir.
3.4.4.2. Bavul Ticareti Kapsamında Yapılan İhracatın Beyanı Ve İadenin Beyannamede Gösterilmesi
İstisnanın gerçekleşme tarihine göre iade
işlemi farklılık arzetmektedir.
Bavul ticaretine konu satılan malın satış
tarihinden itibaren 3 ay içinde belirlenen gümrük kapılarından malın yurt
dışına çıkması ve süresinde çıktığına dair satış faturasının gümrükçe çıkış
tarihi yazılmak suretiyle onaylanmasına müteakip 1 ay içinde satıcıya ulaşması
ve fatura bedeli dövizin bozdurularak DAB nin alınması halinde istisna
gerçekleşmiş olacaktır.
Bavul ticaretinde istisna şartları satışın
beyan edileceği dönemde gerçekleşmişse; (Yani Döviz Alım Belgesi Satışın
yapıldığı tarihi kapsayan KDV döneminin beyanname verme süresi içinde temin
edilmişse)
Satışın yapıldığı tarihi kapsayan dönem
beyannamesine satış şırasında hesaplamadıkları KDV yi hesaplayarak, hesaplanan
KDV olarak beyan ederken bu KDV yi ayrıca indirilecek KDV olarak da beyan
edecekler. Aynı zamanda iade talep etmeleri halinde ise aynı beyannamenin
istisnalara ait bildirim kısmında da (9 nolu diğer iade doğuran işlemler tablosunda)
bu mallar için yüklenilen KDV yi hesap ederek 403 kodu ile iadeye konu
edebileceklerdir.
Bavul ticaretinde
istisna satışın yapıldığı dönemde gerçekleşmemişse; (yani satışın yapıldığı
tarihi kapsayan KDV döneminin beyanname verme süresi içinde döviz alım belgesi
temin edilemeyen ve gümrükte onaylanmış Özel Faturası intikal etmeyenler)
Bu satışlara ait
bedeller, satışın yapıldığı dönem beyannamesinde satış sırasında hesaplanmayan
KDV hesaplanarak hesaplanan KDV olarak beyan edilecektir.
Bu satışlara ait Özel
Faturanın, yasal süreler ve esaslar çerçevesinde gümrükte onaylatılıp, satıcıya
intikal etmesi halinde istisna uygulanacağından. Bu şartlara haiz faturanın
satıcıya intikal ettiği dönem beyannamesinde daha önce hesaplanarak beyan
edilen KDV indirilecek KDV olarak beyan edilecektir.
Unutulmaması gereken
bir hususta Dönem beyannamesine bu kapsamdaki satışlara ait onaylı Özel
Faturaların gösterildiği bir liste eklenecektir. Listenin ise şirket veya firma
yetkilisince onaylanması gerekmektedir.
Bavul Ticaretinde
özellik arzeden hususlardan biri de ihraç kayıtlı olarak mal satın
alabilmeleridir, Başka bir deyişle imalatçılar bavul ticareti kapsamında satış
yapan satıcılara ihraç kayıtlı satış yapabilirler. Ancak bu ihraç kayıtlı satış
nedeniyle imalatçılara nakit KDV iadesi yapılamaz bu durumda sadece mahsuben
iade söz konusudur
3.4.4.3. Yolcu
Beraberi Eşya İhracında İade Veya Mahsup Dosyasına Eklenecek Belgeler ;
* Gümrükçe onaylı
satış faturası veya fatura/çek aslı veya fotokopisi
* İhracatın
gerçekleştiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ile ihraç edilen malın
bünyesine giren verginin hesaplanışını gösteren yüklenilen KDV listesi
* İadenin yetki
belgeli aracı firma tarafından yapılması halinde bu firmanın gönderdiği
icmallerin fotokopisi
3.4.4.4. Bavul Ticaretinde İade Veya Mahsup Dosyasına Eklenecek Belgeler
* Gümrükçe onaylı satış faturası aslı veya fotokopisi
* İadenin talep
edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ile ihraç edilen malın
bünyesine giren verginin hesaplanışını gösteren yüklenilen KDV listesi
* Döviz alım belgesi
(Bankalardan veya özel finans kurumlarından temin edilecek)aslı veya banka veya
özel finans kurumlarınca onaylanmış fotokopisi ya da dövizin yurt dışından
geldiğini gösteren bankadan alınmış belge.
İndirilecek KDV
listesinde; Satıcının adı soyadı veya unvanına göre alfabetik sırada veya alış
tutarlarına göre, fatura ve benzeri belgenin tarihi numarası, Satıcının
adı-soyadı unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, mal veya hizmetin
cinsi, miktarı, bedeli ve hesaplanan KDV si tutarına yer verilmesi
zorunluluktur.
Ayrıca listenin her sayfasında “ Listelerde
yer alan bilgilerin doğruluğunu taahhüt ve herhangi bir yanlışlık olduğunun
tespitinde uygulanacak müeyyideleri kabul ederim” şerhi konulacak ve firma
yetkililerince imzalanacaktır.
İade
işlemlerine hız kazandırılması, KDV iade işlemleri açısından asgarî bir
standart getirilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Gelir idaresi Başkanlığınca
bugün yayımlanan 53 nolu sirkü gereği;
KDV
mükellefleri Ocak/2010 vergilendirme döneminden itibaren
KDV
Kanununun;
(8/2)
maddesi uyarınca fazla ve yersiz ödenen vergilerden,
(9/1)
maddesi ile Bakanlığımıza tanınan yetki kapsamında getirilen sorumluluk
uygulamalarından,
(29/2)
maddesi uyarınca indirimli orana tabi işlemlerden,
32
inci maddesine göre (Tam istisnalar yani ihracat istisnası, ihraç kayıtlı
satışlar, uluslar arası taşımacılık, diplomatik istisnalar vb.) de bu maddede
sayılan istisna kapsamındaki işlemlerden
Kaynaklanan
KDV iade taleplerinde;
·
İndirilecek KDV listesi
·
Yüklenilen KDV listesi
·
Satış faturaları listesi
İle iade için ibrazı istenilen durumlarda
·
Gümrük (çıkış) beyannamesi listesi ni
Elektronik
ortamda göndereceklerdir.
KDV
mükelleflerinin tamamı yukarıda belirtilen iade taleplerini bu uygulama
kapsamında yapacaklardır.
Listeler
hazırlanırken,
1.
Söz konusu listelere, fatura düzenleme limitinin altında kalsa dahi her bir
belge kaydedilecektir.
2.
Aynı mükelleften yapılan alımlar belge bazında bu listelere ayrı ayrı
girilecektir.
3.
İade talebine ilişkin olarak ibrazı gereken ve bu listelerin dışında kalan
diğer belgelerin önceden olduğu gibi vergi dairesine intikal ettirilmesi
gerekmektedir.
4.
Elektronik ortamda alınan indirilecek ve yüklenilen KDV listeleri ile satış
faturaları listesinin ve iade için ibrazı istenilen durumlarda gümrük (çıkış)
beyannamesi listesinin ayrıca kâğıt ortamında verilmesine gerek
bulunmamaktadır.
5.
Bu mükelleflerin iade taleplerinin, iade için aranılan diğer tüm belgelerin vergi
dairesine ibraz edildiği tarih itibarıyla geçerlilik kazanacağı tabiidir.
6.
Vergi daireleri, mükelleflerin iade taleplerini iade için gerekli belgelerin
tümü ve elektronik ortamda alınacak, sistem tarafından üretilecek KDV İadesi
Kontrol Raporu çerçevesinde değerlendirerek ilgili KDV Genel Tebliğlerinde
belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandıracaktır.
7.
Bu listelerin doldurulmasında uyulacak kurallara internet vergi dairesinden
ulaşılması mümkündür.
3.4.5. Yolcu Beraberi Eşya İhracında Alıcılara
Ödedikleri Kdv Nasıl İade Edilecektir?
Bu uygulamada
satıcılarca Türkiye de ikamet etmeyen alıcılara mal satılırken KDV nin
hesaplanması ve alıcılardan tahsil edilmesi esas olduğu için, alıcılar bu
ödedikleri KDV yi çeşitli şekillerde iade alabilmektedirler. Bu yöntemleri
sıralayacak olursak.
Yolcu beraberi eşya ihracında Vergini alıcıya iade edilmesi işlemi ise 43
seri nolu KDV genel tebliği gereğince Alıcılar malın satışı sırasında kendilerinden
tahsil edilen vergiyi aşağıdaki şekillerde geri alabileceklerdir.
İadenin gümrükten çıkarken alınması
Satıcıların iade için
çek verdikleri hallerde, çekte yazılı tutar çeki düzenleyen bankanın gümrükteki
şubesinden alınabilecektir. Çeki düzenleyen bankanın gümrükte şubesinin
bulunmaması halinde çek tutarı, bankacılık ve kambiyo mevzuatı gereğince
gümrükteki herhangi bir banka şubesinden de tahsil edilebilecektir. Usulüne
uygun olarak düzenlenmiş çek gümrük memuruna onaylatıldıktan sonra gümrükteki
banka şubesine verilecektir. Onaylı çeki alan banka görevlisi onaylı faturayı
gördükten sonra çekte yazılı tutan alıcıya döviz cinsinden nakden ödeyecektir.
Banka şubesi bir ay içinde yaptığı ödemeleri, izleyen ayın 10. günü mesai saati
sonuna kadar satıcılara bir dekont ile bildirecek, bu dekontta her çekin tarih
ve numarası, faturanın tarih ve numarası ile ödeme tutarı yer alacaktır.
İadenin gümrük çıkışından sonra alınması
İadenin gümrük
çıkışında ödenmesinin mümkün olmaması veya alınmak istenmemesi halinde, alıcı
malın çıktığını gösteren onaylı belgeleri çıkış tarihinden itibaren 1 ay içinde
satıcıya gönderecek, satıcı iade tutarını, belgeleri aldıktan sonra en geç 10
gün içinde alıcının banka hesabına veya adresine havale edecektir. Alıcı malın
yurt dışına çıktığını göstermek üzere satıcıya fotokopi olmayan onaylı fatura
nüshasını, çek düzenlendiği hallerde fatura ile beraber onaylı çeki
gönderecektir. İade tutarını 10 gün içinde göndermeyen satıcıların daha sonra
Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamında satış
yapmalarına izin verilmeyecektir.
Verginin
elden iadesi
Alıcı yukarıdaki iki
usulle de iadesini alamamışsa, fotokopi olmayan onaylı fatura nüshasının çıkış
tarihinden itibaren 1 ay içinde satıcıya elden getirilmesi halinde satıcı
tarafından iade tutarı nakden ödenebilecektir. Çek düzenlendiği hallerde fatura
ile birlikte onaylı çek de satıcıya verilecektir.
Vergini avans olarak ödenmesi
Satıcılar,
istedikleri takdirde iade tutarını alıcıya satış sırasında avans olarak
ödeyebileceklerdir. Ancak avans tutarı, onaylı belgelerin kendilerine
gelmesinden sonra indirim konusu yapılabilecektir. Bu durumda, satış faturasına
iade tutarının avans olarak ödendiğine dair şerh düşülecektir.
Avans olarak ödenen tutarın iade edilmiş sayılabilmesi için satın alınan malın 3 ay içinde yurt dışına çıkarılması ve onaylı faturanın çıkıştan sonra 1 ay içinde satıcıya gönderilmesi zorunludur. Bu şartların mevcut olmaması halinde avans olarak ödenen tutar iade edilmiş sayılmayacak ve indirim konusu yapılamayacaktır.
İadenin Yetki Belgesine Sahip Aracı Firmalardan Alınması:
İadenin, Maliye Bakanlığından "Yetki Belgesi" almış aracı firmaların organizasyonu altında yapılması da mümkündür. Bu durumda, aracı firmanın anlaştığı satıcılardan satın alınan mallara ilişkin katma değer vergisi, önceki bölümlerde belirtilen sürelere bağlı olarak, aracı firmalar tarafından gümrük çıkışında veya çıkıştan sonra iade edilebilecektir. Bu iade işleminde aracı firmanın Maliye Bakanlığınca onaylanmış Belgeleri kullanılacaktır.
Bu kapsamda işlem
yapmak isteyen aracı firmalar Maliye Bakanlığına bir dilekçe ile başvuracaklar,
yapılacak araştırma ve inceleme sonunda "Türkiye de İkamet Etmeyen
Yolculara KDV İadesi Yetki Belgesi" verilmesi uygun görülenler,
anlaştıkları satıcılarla ilgili iade işlemlerini yapabileceklerdir.
Yetki belgesi
verilecek firmalar ve bu firmalarda aranan özellikler 51 seri nolu KDV genel
tebliğinde açıklanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder