1. Genel Açıklama
KDV Kanunun 11 inci maddesinde “Türkiye de ikamet
etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri malların teslimi
anında Katma Değer Vergisi tahsil edilir. Ancak gümrükten malın çıkışı anında fatura
veya belgenin ibrazında tahsil edilen Katma Değer Vergisi iade
olunur.” Amir hükmü gereğince bu iade doğuran istisna kanunda yer almıştır.
Bununla beraber iadeden faydalanacak mal ve hizmetler ile
uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Maliye Bakanlığı yetkili
kılınmıştır.
Maliye Bakanlığı bu yetkisini 43 nolu KDV Genel Tebliği
ile yolcu beraberi eşya ihracı olarak, 61 nolu KDV Genel Tebliğ ile bavul
ticareti şeklinde iki başlıkta düzenleme yaparak kullanmıştır.
2. İstisnadan Faydalanabilmek İçin Gerekli Şartlar:
2.1. İstisnadan Faydalanacak
Alıcılar;
Gerek yolcu beraberi eşya ihracında (43 seri nolu KDV
genel tebliği gereği) gerekse bavul ticareti kapsamında (61 seri nolu KDV genel
tebliği gereği) mal ihracında istisnadan faydalanacak alıcılar;
* Türkiye de ikamet
etmemeli,
* Satın aldıkları malları
yurt dışına götürmeleri gereklidir.
Alıcıların TC vatandaşı olması halinde Yurt dışında
ikamet ettiklerine dair o ülkenin resmi makamlarından almış oldukları ikamet
teskeresine veya bu mahiyette belgeye sahip olmalıdırlar. Türkiye de geçici
veya daimi ikametgâh verilen yabancı uyruklular istisnadan faydalanamazlar.
2.2. İstisnadan Faydalanacak
Satıcılar;
Gerek yolcu beraberi eşya ihracında (43 seri nolu KDV
genel tebliği gereği) gerekse bavul ticareti kapsamında (61 seri nolu KDV genel
tebliği gereği) mal ihracında istisnadan
faydalanacak satıcıların;
* KDV mükellefi olmaları,
* izin belgesi almış
olmaları yeterlidir.
Ayrıca bavul ticareti kapsamında istisnadan faydalanacak
satıcıların Haklarında sahte veya
muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya bilerek kullandığı
konusunda rapor yazılmış olmaması lazımdır.
2.3. İstisnaya Konu Satılan
Mallar;
Maliye bakanlığı belirleme yetkisini muhtelif genel
tebliğlerde kullanarak Gerek yolcu beraberi eşya ihracında gerekse bavul
ticareti kapsamında mal ihracında,
* Her türlü mal satışlarına
bu istisna uygulanabilmektedir.
* Mallar satış tarihinden
itibaren 3 ay içinde yurt dışına çıkarılmalıdır
2.4. İstisnada Satış Faturalarının Gümrükçe Onaylanması
Alıcıların satın alarak yurt dışına götürdükleri malların
faturaları, malların yurt dışına çıkışı sırasında Gümrükte gümrük memurunca
arkasına malların çıkışı tarihi yazılarak onaylanmalıdır.
3. Yolcu Beraberi Eşya İhracı İle Bavul Ticareti Kapsamında
Yapılan İhracatı Birbirinden Ayıran Özellikleri:
İki istisnayı birbirinden
ayıran özelliklerini daha iyi kavramak açısından tablo halinde göstermek
faydalı olacaktır;
Yolcu
beraberi eşya ihracında
|
Bavul
ticaretinde
|
Özel fatura gerekli değildir.
|
Özel fatura gereklidir.
|
Fatura KDV'li kesilir.
|
Fatura KDV'siz kesilir.
|
Döviz alım belgesi gerekli değildir
|
Döviz alım belgesi gereklidir.
|
Mal bedeli KDV hariç 100 TL'den fazla olmalıdır.
|
Mal bedeli KDV hariç 680 TL'den fazla olmalıdır.
|
Satın alınan mallar şahsi ihtiyaçlarda sınırlı
olmalıdır.
|
Satın alınan mallar ticari boyutta olabilir.
|
Gümrükte malların çıkışında gümrük memurunca arkası
çıkış tarihi yazılarak onaylanan fatura satıcıya 3 ay içinde
ulaştırılmalıdır.
|
Gümrükte malların çıkışında gümrük memurunca arkası
çıkış tarihi yazılarak onaylanan fatura satıcıya 1 ay içinde
ulaştırılmalıdır.
|
Satış faturası gümrükte alıcılar tarafından
onaylatılmalıdır.
|
Satış faturası gümrükte alıcı, satıcı, nakliye firması
tarafından onaylatılabilir.
|
Satışa konu mallar tüm gümrük kapısından çıkarılabilir
|
Satışa konu mallar sadece; İstanbul, İzmir, Antalya,
Samsun, Trabzon, Edirne Artvin illerindeki kapılar ile Kırklareli Dereköy,
Tekirdağ Çorlu, Iğdır, dilucu kapılarından yapılabilir.
|
İmalatçılarca Satıcılara ihraç kayıtlı mal teslimi
yapılamaz.
|
İmalatçılarca satıcılara ihraç kayıtlı satış
yapılabilir.(İhraç kayıtlı satış yapan imalatçılar bu satış için nakit iade
talep edemezler)
|
Hesaplanan KDV iadeye konu edilir.
|
Yüklenilen KDV iadeye konu edilir.
|
Türkiye de ikamet etmeyenlere Özel faturalı satı (Yolcu
beraberi eşya ihracı) her kapıdan yapılamamaktadır. Yolcu beraberi eşya ihracı
1997/1 sıra nolu KDV iç genelgesi, 30/12/2002 tarih ve 29646 sayılı ve
24/01/2003 tarih ve 3599 sayılı genel yazılarla Maliye Bakanlığınca
belirlenmiştir.
4. İstisnalar Beyannamede Nasıl Gösterilecek Hangi Belgeler
Kullanılacak?
4.1. Yolcu Beraberi Eşya İhracının Beyanı Ve İadenin Beyannamede Gösterilmesi
Yolcu beraberi eşya ihracında istisnanın gerçekleşme
tarihinde istisnanın beyanı ve KDV nin iadesinin talep edilmesi gerekmektedir.
Yolcu beraberi eşya ticaretine konu satılan malın satış
tarihinden itibaren 3 ay içinde gümrük kapılarından yurt dışına çıkması ve
süresinde çıktığına dair satış faturasının gümrükçe çıkış tarihi yazılmak
suretiyle onaylanmasına müteakip 3 ay içinde satıcıya ulaşması ve bu süreler
içinde KDV nin alıcıya ödenmiş olması halinde istisna gerçekleşmiş olacaktır.
İstisnanın satışın yapıldığı tarihi kapsayan dönemde
gerçekleşmesi halinde;
Satıcılar istisna kapsamında yaptıkları satışlara ait
hesaplanan KDV yi satışın yapıldığı dönem beyannamesinde hesaplanan KDV olarak
beyan ederken, aynı tutarı indirilecek KDV olarak da beyan edeceklerdir. Aynı
zamanda iade talep etmeleri halinde ise indirim olarak beyan ettikleri
hesaplanan KDV yi (alıcıya ödenen KDV yi) aynı beyannamenin 9 nolu diğer iade
hakkı doğuran işlemlere ait tabloda 408 kodu ile iade edilecek KDV olarak beyan
edebileceklerdir.
Satışın yapıldığı tarihi kapsayan dönem KDV beyanname
verme süresine kadar istisna gerçekleşmezse;
Hesaplanan KDV, Satış faturasının ait olduğu dönem KDV
beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilecektir. Daha sonra gümrükten
onaylı faturanın kendilerine intikal ettiği tarihi kapsayan dönem KDV
beyannamesinde de, indirilecek KDV olarak beyan edilecektir. Aynı zamanda iade
talep edilmesi halinde de aynı beyannamenin 9 nolu diğer iade hakkı doğuran
işlemlere ait tabloda 408 kodu ile iadesi gereken KDV olarak beyan
edeceklerdir.
4.2. Bavul Ticareti Kapsamında Yapılan İhracatın Beyanı Ve İadenin Beyannamede Gösterilmesi
İstisnanın gerçekleşme tarihine göre iade işlemi
farklılık arzetmektedir.
Bavul ticaretine konu satılan malın satış tarihinden
itibaren 3 ay içinde belirlenen gümrük kapılarından malın yurt dışına çıkması
ve süresinde çıktığına dair satış faturasının gümrükçe çıkış tarihi yazılmak
suretiyle onaylanmasına müteakip 1 ay içinde satıcıya ulaşması ve fatura bedeli
dövizin bozdurularak DAB nin alınması halinde istisna gerçekleşmiş olacaktır.
Bavul ticaretinde istisna şartları satışın beyan edileceği
dönemde gerçekleşmişse; (Yani Döviz Alım Belgesi Satışın yapıldığı tarihi
kapsayan KDV döneminin beyanname verme süresi içinde temin edilmişse)
Satışın yapıldığı tarihi kapsayan dönem beyannamesine
satış şırasında hesaplamadıkları KDV yi hesaplayarak, hesaplanan KDV olarak
beyan ederken bu KDV yi ayrıca indirilecek KDV olarak da beyan edecekler. Aynı
zamanda iade talep etmeleri halinde ise aynı beyannamenin istisnalara ait
bildirim kısmında da (9 nolu diğer iade doğuran işlemler tablosunda) bu mallar
için yüklenilen KDV yi hesap ederek 403 kodu ile iadeye konu edebileceklerdir.
Bavul ticaretinde istisna satışın yapıldığı
dönemde gerçekleşmemişse; (yani satışın yapıldığı tarihi kapsayan KDV döneminin
beyanname verme süresi içinde döviz alım belgesi temin edilemeyen ve gümrükte
onaylanmış Özel Faturası intikal etmeyenler)
Bu satışlara ait bedeller, satışın yapıldığı
dönem beyannamesinde satış sırasında hesaplanmayan KDV hesaplanarak hesaplanan
KDV olarak beyan edilecektir.
Bu satışlara ait Özel Faturanın, yasal
süreler ve esaslar çerçevesinde gümrükte onaylatılıp, satıcıya intikal etmesi
halinde istisna uygulanacağından. Bu şartlara haiz faturanın satıcıya intikal
ettiği dönem beyannamesinde daha önce hesaplanarak beyan edilen KDV indirilecek
KDV olarak beyan edilecektir.
Unutulmaması gereken bir hususta Dönem
beyannamesine bu kapsamdaki satışlara ait onaylı Özel Faturaların gösterildiği
bir liste eklenecektir. Listenin ise şirket veya firma yetkilisince onaylanması
gerekmektedir.
Bavul Ticaretinde özellik arzeden hususlardan
biri de ihraç kayıtlı olarak mal satın alabilmeleridir, Başka bir deyişle
imalatçılar bavul ticareti kapsamında satış yapan satıcılara ihraç kayıtlı
satış yapabilirler. Ancak bu ihraç kayıtlı satış nedeniyle imalatçılara nakit
KDV iadesi yapılamaz bu durumda sadece mahsuben iade söz konusudur
4.3. Yolcu Beraberi Eşya
İhracında İade Veya Mahsup Dosyasına Eklenecek Belgeler ;
* Gümrükçe onaylı satış
faturası veya fatura/çek aslı veya fotokopisi
* İhracatın gerçekleştiği
döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ile ihraç edilen malın bünyesine giren
verginin hesaplanışını gösteren yüklenilen KDV listesi
* İadenin yetki belgeli
aracı firma tarafından yapılması halinde bu firmanın gönderdiği icmallerin
fotokopisi
4.4. Bavul Ticaretinde İade Veya Mahsup Dosyasına Eklenecek Belgeler
*
Gümrükçe onaylı satış faturası aslı veya
fotokopisi
* İadenin talep edildiği
döneme ilişkin indirilecek KDV listesi ile ihraç edilen malın bünyesine giren
verginin hesaplanışını gösteren yüklenilen KDV listesi
* Döviz alım belgesi
(Bankalardan veya özel finans kurumlarından temin edilecek)aslı veya banka veya
özel finans kurumlarınca onaylanmış fotokopisi ya da dövizin yurt dışından
geldiğini gösteren bankadan alınmış belge.
İndirilecek KDV listesinde; Satıcının adı soyadı veya
unvanına göre alfabetik sırada veya alış tutarlarına göre, fatura ve benzeri
belgenin tarihi numarası, Satıcının adı-soyadı unvanı, bağlı olduğu vergi
dairesi, vergi kimlik numarası, mal veya hizmetin cinsi, miktarı, bedeli ve
hesaplanan KDV si tutarına yer verilmesi zorunluluktur.
Ayrıca listenin her sayfasında “ Listelerde yer alan
bilgilerin doğruluğunu taahhüt ve herhangi bir yanlışlık olduğunun tespitinde
uygulanacak müeyyideleri kabul ederim” şerhi konulacak ve firma yetkililerince
imzalanacaktır.
İade işlemlerine hız
kazandırılması, KDV iade işlemleri açısından asgarî bir standart getirilmesi ve
uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Gelir idaresi Başkanlığınca bugün
yayımlanan 53 nolu sirkü gereği;
KDV mükellefleri
Ocak/2010 vergilendirme döneminden itibaren
KDV Kanununun;
(8/2) maddesi
uyarınca fazla ve yersiz ödenen vergilerden,
(9/1) maddesi ile
Bakanlığımıza tanınan yetki kapsamında getirilen sorumluluk uygulamalarından,
(29/2) maddesi uyarınca
indirimli orana tabi işlemlerden,
32 inci maddesine
göre (Tam istisnalar yani ihracat istisnası, ihraç kayıtlı satışlar, uluslar
arası taşımacılık, diplomatik istisnalar vb.) de bu maddede sayılan istisna
kapsamındaki işlemlerden
Kaynaklanan KDV iade
taleplerinde;
·
İndirilecek
KDV listesi
·
Yüklenilen
KDV listesi
·
Satış
faturaları listesi
İle iade için ibrazı istenilen durumlarda
·
Gümrük
(çıkış) beyannamesi listesi ni
Elektronik ortamda
göndereceklerdir.
KDV mükelleflerinin
tamamı yukarıda belirtilen iade taleplerini bu uygulama kapsamında
yapacaklardır.
Listeler hazırlanırken,
1
Söz
konusu listelere, fatura düzenleme limitinin altında kalsa dahi her bir belge
kaydedilecektir.
2
Aynı
mükelleften yapılan alımlar belge bazında bu listelere ayrı ayrı girilecektir.
3.
İade
talebine ilişkin olarak ibrazı gereken ve bu listelerin dışında kalan diğer
belgelerin önceden olduğu gibi vergi
dairesine intikal ettirilmesi gerekmektedir.
4.
Elektronik
ortamda alınan indirilecek ve yüklenilen KDV listeleri ile satış faturaları
listesinin ve iade için ibrazı istenilen durumlarda gümrük (çıkış) beyannamesi
listesinin ayrıca kâğıt ortamında verilmesine gerek bulunmamaktadır.
5.
Bu
mükelleflerin iade taleplerinin, iade için aranılan diğer tüm belgelerin vergi
dairesine ibraz edildiği tarih itibarıyla geçerlilik kazanacağı tabiidir.
6.
Vergi
daireleri, mükelleflerin iade taleplerini iade için gerekli belgelerin tümü ve
elektronik ortamda alınacak, sistem tarafından üretilecek KDV İadesi Kontrol
Raporu çerçevesinde değerlendirerek ilgili KDV Genel Tebliğlerinde belirlenen
usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandıracaktır.
7.
Bu
listelerin doldurulmasında uyulacak kurallara internet vergi dairesinden
ulaşılması mümkündür.
5. Yolcu Beraberi Eşya İhracında Alıcılara Ödedikleri Kdv Nasıl
İade Edilecektir?
Bu uygulamada satıcılarca Türkiye de ikamet etmeyen
alıcılara mal satılırken KDV nin hesaplanması ve alıcılardan tahsil edilmesi
esas olduğu için, alıcılar bu ödedikleri KDV yi çeşitli şekillerde iade
alabilmektedirler. Bu yöntemleri sıralayacak olursak.
Yolcu beraberi eşya ihracında
Vergini alıcıya iade edilmesi işlemi ise 43 seri nolu KDV genel tebliği
gereğince Alıcılar malın satışı sırasında kendilerinden
tahsil edilen vergiyi aşağıdaki şekillerde geri alabileceklerdir.
İadenin gümrükten çıkarken alınması
Satıcıların iade için çek verdikleri hallerde, çekte
yazılı tutar çeki düzenleyen bankanın gümrükteki şubesinden alınabilecektir.
Çeki düzenleyen bankanın gümrükte şubesinin bulunmaması halinde çek tutarı,
bankacılık ve kambiyo mevzuatı gereğince gümrükteki herhangi bir banka
şubesinden de tahsil edilebilecektir. Usulüne uygun olarak düzenlenmiş çek
gümrük memuruna onaylatıldıktan sonra gümrükteki banka şubesine verilecektir.
Onaylı çeki alan banka görevlisi onaylı faturayı gördükten sonra çekte yazılı
tutan alıcıya döviz cinsinden nakden ödeyecektir. Banka şubesi bir ay içinde
yaptığı ödemeleri, izleyen ayın 10. günü mesai saati sonuna kadar satıcılara
bir dekont ile bildirecek, bu dekontta her çekin tarih ve numarası, faturanın
tarih ve numarası ile ödeme tutarı yer alacaktır.
İadenin gümrük çıkışından sonra alınması
İadenin gümrük çıkışında ödenmesinin mümkün olmaması veya
alınmak istenmemesi halinde, alıcı malın çıktığını gösteren onaylı belgeleri
çıkış tarihinden itibaren 1 ay içinde satıcıya gönderecek, satıcı iade
tutarını, belgeleri aldıktan sonra en geç 10 gün içinde alıcının banka hesabına
veya adresine havale edecektir. Alıcı malın yurt dışına çıktığını göstermek
üzere satıcıya fotokopi olmayan onaylı fatura nüshasını, çek düzenlendiği
hallerde fatura ile beraber onaylı çeki gönderecektir. İade tutarını 10 gün
içinde göndermeyen satıcıların daha sonra Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara
tanınan istisna kapsamında satış yapmalarına izin verilmeyecektir.
Verginin elden iadesi
Alıcı yukarıdaki iki usulle de iadesini alamamışsa,
fotokopi olmayan onaylı fatura nüshasının çıkış tarihinden itibaren 1 ay içinde
satıcıya elden getirilmesi halinde satıcı tarafından iade tutarı nakden
ödenebilecektir. Çek düzenlendiği hallerde fatura ile birlikte onaylı çek de
satıcıya verilecektir.
Vergini avans olarak ödenmesi
Satıcılar, istedikleri takdirde iade tutarını alıcıya
satış sırasında avans olarak ödeyebileceklerdir. Ancak avans tutarı, onaylı
belgelerin kendilerine gelmesinden sonra indirim konusu yapılabilecektir. Bu
durumda, satış faturasına iade tutarının avans olarak ödendiğine dair şerh
düşülecektir.
Avans olarak ödenen tutarın iade edilmiş sayılabilmesi için satın alınan malın 3 ay içinde yurt dışına çıkarılması ve onaylı faturanın çıkıştan sonra 1 ay içinde satıcıya gönderilmesi zorunludur. Bu şartların mevcut olmaması halinde avans olarak ödenen tutar iade edilmiş sayılmayacak ve indirim konusu yapılamayacaktır.
İadenin Yetki Belgesine Sahip Aracı Firmalardan Alınması:
İadenin, Maliye Bakanlığından "Yetki Belgesi" almış aracı firmaların organizasyonu altında yapılması da mümkündür. Bu durumda, aracı firmanın anlaştığı satıcılardan satın alınan mallara ilişkin katma değer vergisi, önceki bölümlerde belirtilen sürelere bağlı olarak, aracı firmalar tarafından gümrük çıkışında veya çıkıştan sonra iade edilebilecektir. Bu iade işleminde aracı firmanın Maliye Bakanlığınca onaylanmış Belgeleri kullanılacaktır.
Bu kapsamda işlem yapmak isteyen aracı firmalar Maliye
Bakanlığına bir dilekçe ile başvuracaklar, yapılacak araştırma ve inceleme
sonunda "Türkiye de İkamet Etmeyen Yolculara KDV İadesi Yetki
Belgesi" verilmesi uygun görülenler, anlaştıkları satıcılarla ilgili iade
işlemlerini yapabileceklerdir.Yetki belgesi verilecek firmalar ve bu firmalarda
aranan özellikler 51 seri nolu KDV genel tebliğinde açıklanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder