6102
sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun 509, 565 ve 644 üncü maddeleri hükümleri
gereği Şirketlerin
kâr payı avansı dağıtımında uyacakları usul ve esasları belirleyen tebliğ
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca 09.08.2012 tarih ve 28379 sayılı resmi gazetede
yayımlandı.
Söz konusu tebliğ gereği SPK ya tabi olmayan anonim, limited ve komandit
şirketleri kapsamakta.
Tebliğde
bahsi geçen kar payı; Net dönem kârı veya serbest yedek akçeler üzerinden
ortaklara ve kâra katılan diğer kimselere genel kurulca dağıtılmasına karar
verilen tutarı,
Kâr payı
avansı: Kâr payından mahsup edilmek üzere ara dönem finansal tablolara göre
oluşan kârlar üzerinden bu Tebliğ hükümlerine göre hesaplanan tutarı,
ifade etmekte.
Söz konu genel tebliğ gereğince;
Ø Şirketlerin
kâr payı avansı dağıtabilmeleri için, şirket genel kurulunca kâr payı avansı
dağıtılmasına ilişkin karar alınması ve kâr payı avansı dağıtılacak hesap döneminde
hazırlanan üç, altı veya dokuz aylık ara dönem finansal tablolara göre kâr
edilmiş olması gereklidir.
Ø Şirket genel
kurulunca kâr payı avansı dağıtımına karar verildiği durumda bu kararda ayrıca
aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur.
a- İlgili hesap
dönemi sonunda, yıl içinde dağıtılan kâr payı avansını karşılayacak tutarda net
dönem kârı oluşmaması durumunda, net dönem kârını aşan kâr payı avanslarının
varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan serbest yedek akçelerden mahsup
edileceği, serbest yedek akçe tutarının da dağıtılan kâr payı avanslarını
karşılayamaması halinde fazla ödenmiş olan kâr payı avanslarının yönetim
organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği,
b- İlgili hesap
dönemi sonunda zarar oluşması durumunda;
1) Varsa bir önceki yıla ait
bilançoda yer alan genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin
öncelikle oluşan zararın mahsubunda kullanılacağı, bu akçelerin oluşan zararı
karşılayamaması halinde dönem içinde dağıtılan kâr payı avanslarının tamamının
yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği,
2) Genel kanuni yedek akçeler ile
serbest yedek akçelerin, oluşan dönem zararından mahsubu sonrasında bakiye
serbest yedek akçe tutarının dağıtılan kâr payı avanslarından indirileceği,
indirim işlemi sonucunda dönem içinde dağıtılan kâr payı avansı tutarının
bakiye serbest yedek akçe tutarını aşması halinde ise aşan kısmının yönetim
organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği.
c- kâr payı
avansı dağıtılacak hesap dönemi içinde yapılacak genel kurul toplantısında
karara bağlanır. Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde,
genel kurulca bu yönde karar alınabilmesi için sermayenin en az dörtte birini
karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin toplantıda hazır olması,
bu nisabın toplantı süresince korunması ve toplantıda hazır bulunan oyların
çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde kullanılmış olması, limited
şirketlerde ise toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğunun kâr payı
avansı dağıtılması yönünde olması gereklidir.
d- İlgili hesap
dönemi öncesinde ödenen kâr payı avanslarının, ilgili olduğu yılın net dönem
kârından mahsup edilmesi şarttır. Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca
kâr payı dağıtılmasına ve kâr payı avansı ödenmesine karar verilemez.
Ø Dağıtılacak
kâr payı avansı; varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali
karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin,
varsa imtiyazlı pay sahipleri, intifa senedi sahipleri ve kâra katılan diğer
kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem kârından indirilmesi
suretiyle hesaplanır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın
yarısını geçemez.
Ø Aynı hesap
dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kâr oluşması halinde dağıtılacak kâr
payı avansı tutarı birinci fıkrada belirtilenlerin yanı sıra önceki ara dönem
veya dönemlerde ödenmiş olan kâr payı avansı tutarları da indirilerek
hesaplanır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını
geçemez.
Ø Kâr payı
avansı, kârdan imtiyazlı paylara imtiyaz dikkate alınmadan ödenir. İntifa
senedi sahiplerine, ortak olmayan yönetim organı üyelerine ve ortaklar dışında
kâra katılan diğer kimselere kâr payı avansı ödenemez.
Ø Ortakların
sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu
borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilir.
Ø Bir hesap
döneminde kâr payı avansı dağıtan ve ardından sermaye artırımı gerçekleştiren
şirket, aynı hesap döneminde tekrar kâr payı avansı dağıtmak istediğinde;
a) Sermaye artırımı sonrasında
yapılacak kâr payı avansı ödemesinde, yeni ortaklara öncelik verilir.
b) Söz konusu öncelik, eski ve yeni
ortakların dönem içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans
tutarları eşitleninceye kadar devam eder.
c) Eski ve yeni ortakların hesap
dönemi içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları
eşitlendikten sonra, kalan kâr payı avansı tutarı veya bir sonraki ara hesap
döneminde ödenecek kâr payı avansı tutarı mevcut ortaklara payları nispetinde
ödenir.
Kar payı
avansı hesaplama tablosu
I-
ARA
DÖNEM KARI
|
|
Varsa Geçmiş Yıl Zararları (-)
|
|
Kurumlar Vergisi (-)
|
|
Gelir Vergisi Kesintileri (-)
|
|
Diğer Vergi ve Benzerleri (-)
|
|
1. Tertip Kanuni Yedek Akçeler (-)
|
|
İsteğe Bağlı Yedek Akçeler (-)
|
|
İmtiyazlı Pay Sahipleri İçin
Ayrılan Tutar (-)
|
|
İntifa Senedi Sahipleri İçin
Ayrılan Tutar (-)
|
|
Kâra Katılan Diğer Kimseler
İçin Ayrılan Tutar (-)
|
|
Varsa Daha Önceki Ara Dönemlerde Ödenen Kâr
Payı Avansı Tutarı (-)
|
|
II-
KÂR PAYI AVANSINA ESAS TEŞKİL EDEN TUTAR
|
|
Kâr Payı Avansına Esas Teşkil Eden Tutarın
Yarısı (-)
|
|
III-
DAĞITILABİLECEK KÂR PAYI AVANSI TUTARI
|
|
2. Tertip Kanuni Yedek Akçeler (-)
|
|
IV-
ÖDENECEK KÂR PAYI AVANSI TUTARI
|
|
1 inci tertip yedek akçeler: Ara dönem finansal kârın %5’i,
ödenmiş sermayenin %20’sine ulaşıncaya kadar genel kanuni yedek akçe olarak
ayrılır. Bu sınıra ulaşıldıktan sonra da;
a) Yeni paylar çıkarılmışsa sağlanan
primin, çıkarılma giderleri, itfa karşılıkları ve hayır amaçlı ödemeler için
kullanılmamış bulunan kısmı,
b) Varsa ıskat sebebiyle iptal
edilen pay senetlerinin bedeli için ödenmiş olan tutardan, bunların yerlerine
verilecek yeni senetlerin çıkarılma giderlerinin düşürülmesinden sonra kalan
kısmı, genel kanuni yedek akçe olarak ayrılır.
İsteğe bağlı yedek akçeler: Kanunun 521’inci ve 522’nci
maddelerine istinaden ayrılması gereken tutar belirtilir.
* Sözleşmede hüküm bulunması
durumunda yer verilir.
2 inci tertip yedek akçeler: Dağıtılabilecek kâr payı avansı tu.tarının
%10’u 2. tertip yedek akçe olarak ayrılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder