Mal İhracı

KDVK nun 11/1-a madde “İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri,” hükmü ile ihracat teslimleri KDV den istisna edilmiştir. Öte yandan kanunun 12 inci maddesinde de bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için gerekli unsurlar sayılmıştır. İşte 12 inci madde hükmü gereğince Aşağıdaki şartları taşıyan mal teslimleri ihracat istisnasından faydalanacaktır.

Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için;

Teslimin  

·         Yurt dışındaki müşteriye veya

·         Serbest bölgedeki alıcıya ya da

·         Yetkili gümrük antreposu işletmecisine yapılmalı veya

·         Mallar yetkili gümrük antreposu işletmecisine tevdi (Emanet etmek, bırakmak) edilmelidir

            

Ayrıca teslim konusu malın;

·         TC gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya

·         Bir serbest bölgeye vasıl (Ulaşmalı, erişmeli) olmalı ya da

·         Yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır

 

Teslim

Teslim KDV vergisinde verginin konusunu oluşturmak açısından son derecede önemli bir olgudur. Bu itibarla teslim;

Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdi de teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlaması veya nakliyeciye veya sürücüye tevdi edilmesi de teslim hükmündedir.  Öte yandan zincirleme akit yapmak suretiyle malın bu arada el değiştirmeden doğrudan sonuncu kişiye devredilmesi halinde de aradaki her safha ayrı bir teslimdir. Yine trampada iki ayrı teslimdir.

Kap ve ambalajlar ile döküntü ve tali maddelerin geri verilmesinin mutat olduğu hallerde teslim bunlar dışında kalan maddeler itibariyle yapılmış sayılır.

Vergiye tabi malların her ne amaçla olursa olsun vergiye tabi işlemler dışında işletmeden çekilmesi, işletme personeline ücret, pirim vs. namlarla verilmesi, vergiden istisna edilmiş malların üretimi için kullanılması veya sarfı ile mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda zilyetliğin devri de teslim hükmündedir.

Yurt Dışındaki Müşteri 

 

KDVK nun 12 inci maddesinin 2 inci fıkrasında yurt dışındaki müşterinin tanımı yapılmıştır. Bu tanım; İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi yurt dışında olan alıcıları. Yurt içindeki bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder.

Yetkili Gümrük Antreposu

Gümrük mevzuatına tabi olarak kurulur, Antrepo kelime olarak Fransızcandan dilimize geçmiştir ve kelime anlamı olarak gümrüklere gelen ticari eşyanın konulduğu, korunduğu yer, ardiye anlamlarına gelmektedir. Antrepo gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kurulusunda aranılacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerlere denir. Ayrıca antrepolar eşyanın gümrük mevzuatında düzenlenen şekilde konulması halinde süresiz kalabildiği ve eşyanın antrepoda kaldığı süre içerisinde eşyaya terettüp eden vergilerin ödenmediği bir gümrük rejimidir.

Antrepolar; gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda ihraç eşyasının konulduğu genel ve özel antrepolar olmak üzere ikiye ayrılır.

I. Özel Antrepo: Sadece antrepo isletmecisine ait eşyanın konulabildiği gümrük antrepolarıdır. Özel antrepolar C, D, E Tipi olmak üzere kendi arasında 3’e ayrılır.

II. Genel Antrepo: Eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen gümrük antrepolarıdır. Genel antrepolar A, B, F Tipi olmak üzere kendi arasında 3’e ayrılır

Antrepolarda düzenlenecek belgeler, konulacak malların cinsi, miktarı ve bekleme süresi konularında sınırlama yetkisi Maliye Bakanlığındadır.

Antrepo İşleticilerinin Sorumluluğu

5838 sayılı Kanunla KDV Kanunu’nun 12. maddesinin son fıkrası da değiştirilmiştir.

Bu düzenleme ile malların yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdii de ihracat teslimi sayılmıştır. Öte yandan,

“ Yetkili gümrük antrepolarının işleyişine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca belirlenen esaslara uyulmaması halinde ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur.”

Bu suretle yetkili gümrük antrepolarının görev ve sorumlulukları yeniden belirlenmiştir. Madde 5838 sayılı Kanun’un yayın tarihi olan 28.02.2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

Dış Ülkeye Vasıl Olma

Gümrük hattından geçen mal dış ülkeye vasıl olmuş sayılır ilgili ülkeye ulaşması önemli değildir. Örneğin ihraç edilen malın gümrük hattını geçmesinden sonra herhangi bir nedenle, geminin batması, uçağın düşmesi vs. sebeplerde alıcısının eline ulaşması istisnanın uygulanması açısından bir engel teşkil etmez.

 

Gümrük Bölgesi

Ülkeler, topraklarına giren kişiler, ticari mallar ve her tür maddeleri ülkenin güvenliği, ekonomisi, hükümranlık, halkın sağlığı gibi faktörleri korumak ve vergi sağlamak amaçlarıyla sınırlarda denetlemeye tabi tutmuşlardır. Vergisel açıdan gümrük bölgesi kavramı, Gümrük kanunun 2 inci maddesinde tanımını bulmuş olup bu tanım gereğince “Gümrük bölgesi TC topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahasının gümrük bölgesine dahildir.”

Gümrük Beyannamesine Bağlanmayan İhracat

Mal ihracında, ihracat istisnasının gerçekleşebilmesi için en önemli unsur gümrük beyannamesidir. Gümrük beyannamesine bağlanmayan ihracat şekli mal ihracı olarak istisnaya konu edilemez.

Bunun tek istisnası serbest bölgelere üretim girdisi olmayacak malların kullanılmak ve tüketilmek üzere gönderilmesinde Serbest Bölge İşlem Formu (SBİF) de GÇB gibi kabul edilecektir. Bu husus Gelir İdaresi Başkanlığınca Vergi Dairelerine bir genel yazı ile tamim edilmiştir. Ayrıca aynı konu ile ilgili olarak Gelir İdaresince Gümrük Müsteşarlığı’na hitaben verilen 26 02 2008 tarih ve 019175 sayılı genel yazıda bu hususa yer verilmiştir.

 

İhracat İstisnasında Vergiyi Doğuran Olay Ve Beyan

Sadece ihracat teslimlerinde geçerli olmak üzere KDV’de vergiyi doğuran olay, faturanın düzenlendiği veya malın gümrükteki intaç tarihinde değil, fiilen yurt dışı edildiği tarihte doğar. Malın fiilen yurt dışı edildiği tarih GÇB üzerinde yer almasa dahi VEDOP (Vergi Daireleri Otomasyonunda) da yer alan ihracatın kapanma tarihi fiili çıkış tarihidir.

Bu nedenle ihracat istisnası o tarihi kapsayan dönem beyannamesinde beyan edilmek zorundadır. İstisna nedeniyle iade talep edilmese dahi istisnayı belgeleyecek olan Gümrük çıkış beyannamesi veya listelerinin dönem beyannamesine eklenmesi zorunludur.

Örnekleyecek olursak; 24 Ocak 2008 tarihinde yurt dışındaki müşteri adına ihracat faturası tanzim edilerek gümrük beyannamesi açılmıştır, gümrükte intaç işlemi 30 Ocak 2008 tarihinde tamamlanmış ve mal 2 Şubat 2008 tarihinde fiili olarak yurt dışı edilmiştir, 2 Şubat 2008 tarihi itibariyle de gümrük çıkış beyannamesi kapatılmıştır. İhracat fiili olarak 2 Şubat 2008 tarihinde gerçekleştiğinden KDV istisnası bu tarihi kapsayan Şubat 2008 dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilecektir.

 

İhracat Teslimi Ne Zaman Gerçekleşir

Kredili, transit, ithal edilmiş malların ihracı, bedelsiz ihracat, ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında yapılacak ihracat, takas kapsamında yapılacak olan ihracatlarda gerekse diğer mal ihracat şekillerinde, serbest ihracatlarda olduğu gibi malın fiilen gümrük bölgesinden çıkışı anında teslim gerçekleşmiş sayılır. Bu durum aynı zamanda vergiyi doğuran olayı meydana getirir.

Fiili olarak gümrük bölgesinden çıkan malın alıcısının eline ulaşıp ulaşması önem arzetmez, mal herhangi bir nedenden dolayı (Geminin batması, uçağın düşmesi veya yolda çeşitli nedenlerle malın telef olması vb.) alıcısının eline ulaşmasa dahi ihracat istisnası uygulaması açısından bir problem yaratmaz mal gümrük hattını geçtiği anda KDV istisnası uygulanabilecektir.