HİZMET İHRACI

Vergi dünyası Eylül 2008 - 325 sayılı dergisinde yayınlandı

Hizmet İhracı (11/1-A)

KDV Kanununun birinci maddesi ile Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithali KDV’nin konusuna alınmıştır. Burada hizmetin Türkiye’de yapılıp yapılmadığı önem kazanmaktadır.

Türkiye’ye yapılan hizmet vergilenirken diğer taraftan Kanunun 11/1-a maddesi ile “İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri” KDV’den istisna edilmiştir.

Hizmet istisnası uygulamasına esas olarak ta 26 seri KDV genel tebliği ile 4 ana unsurun birlikte gerçekleşmesi şartı getirilmiştir. Bu 4 ana şartın birlikte gerçekleşmesi esastır. Bu unsurlardan herhangi birinin mevcut olmaması halinde istisna uygulanmayacaktır. Bu unsurlar;

1-Hizmet Türkiye'de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır:

2-Fatura veya benzeri nitelikteki belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir:

3-Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye ye getirilmelidir.

 4-Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır.

Öte yandan serbest bölgelere yapılan fason hizmetlerde ise;

a) Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

b) Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır

Yurt Dışına Yapılan Hizmetler Dolayısıyla KDV İstisnası:

  

En geniş anlatımıyla 26 seri nolu KDV genel tebliğinde KDV hizmet istisnasın dan faydalanılabilmesi için 4 ana unsur belirlenmiş olup bu unsurların hepsinin birlikte gerçekleşmesi haline istisna uygulanabilecektir. 4 unsurdan herhangi birinin gerçekleşmemesi halinde istisna uygulanması mümkün değildir.

Hizmetin ihracat istisnasına konu olabilmesi için;

       *   Hizmet yurt dışındaki müşteri için yapılmış olmalıdır.

Yurt dışındaki müşteriden kasıt, hizmet sunulan kişinin ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezinin yurt dışında bulunması veya yurt içinde bulunan bir firmanın, yurt dışında kendi adına müstakil olarak faaliyet gösteren şube, acenta, temsilci ve bürosunun olması gerekmektedir

       * Fatura ve benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir.

Yapılan hizmet ile ilgili olarak düzenlenecek fatura veya benzeri belgenin, yukarıda özellikleri açıklanan yurt dışındaki bir müşteri adına olması zorunludur

      *   Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye ye getirilmelidir

Yurt dışındaki müşteri için yapılan hizmete ait bedelin, Türkiye'ye döviz olarak getirilmesi zorunludur. İstisnadan yararlanacak olanın döviz alım bordrosu veya dövizin Türkiye'ye getirildiğini tevsik eden, kambiyo mevzuatına göre geçerli diğer bir belge ile bunu tevsik etmesi gerekmektedir

      *   Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır.

İstisnanın uygulanabilmesi için, hizmetten, yurt dışında yararlanılmış olması gerekir. Diğer bir anlatımla, yurt dışındaki müşteri için verilen hizmetin bu müşterilerin, Türkiye'deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması gerekmektedir.

Diğer yandan 04/06/2008 tarih ve 5766 sayılı yasa ile KDV Kanunun 11 nci maddesinin bire “a” bendinde yapılan değişiklikle serbest bölgelere yapılan fason hizmetlerde hizmet istisnası kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda istisna uygulanabilmesi için yine aynı maddenin üçüncü bendi gereğince;

a) Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

      b) Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır

Ayrıca madde metninde, karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye de verilen roaming hizmetleri de istisna edilmiştir.

Roaming kelime anlamı itibariyle dolaşım- gezinti anlamına gelmektedir. Ancak bu istisnadan iki ülke arasında karşılıklı uluslararası anlaşma olması koşulu ile GSM operatörleri yararlanabilmektedir. Türk GSM veya telekom firmalarının yurt dışındaki telefon operatörlerinin aboneleri tarafından Türkiye ye telefon açılması halinde, bu çağrının Türkiye deki aranan telefon sahibine iletilmesi hizmeti ihracat istisnası kapsamındadır.

 

Hizmet ihracı ile ilgili olarak güncel olarak uygulanan 26-30-84-86-87 seri No.lu KDV genel Tebliğleri vardır.

İstisnanın Beyan Edileceği Dönem

KDV Kanununun yukarıda belirtilen hükümleri ile konu hakkındaki açıklamaların yer aldığı 113 nolu KDV Genel Tebliği uyarınca, yurt dışındaki müşteriler için ifa edilen hizmetlerin, hizmetin ifa edildiği dönemde, bedelin döviz olarak Türkiye'ye gelmesi beklenilmeden ihracat istisnası kapsamında beyan edilecektir. 

Ancak, bu şekilde beyan edilen işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin KDV Kanununun 32 inci maddesi kapsamında iadesi hizmet bedeli döviz olarak Türkiye'ye gelmeden yerine getirilmeyecektir.

 

Döviz Alım Belgesi Neden Önemlidir

Hizmet mal gibi alım satıma konu edilemez, mal gibi teslime konu edilemez bu nedenle teslim hükümlerine tabi tutulması da mümkün değildir. Hal böyle olunca dövizin yurt dışından gelmesi bir hizmetin yurt dışı için yapıldığının tevsiki için en önemli unsurdur.

Döviz alım belgesine bağlanmayan bir hizmetin yurt dışındaki müşteri için yapıldığı ve hizmetten yurt dışında faydalanıldığının ispat ve tevsiki çok zordur bu itibarla hizmet istisnasının 4 unsurundan en önemlisi döviz alım belgesidir. Başka bir deyişle hizmet bedeli dövizin Türkiye ye getirildiğinin belgelenmesidir.

Bu nedenledir ki istisnanın oluşumu ve beyanı da dövizin yurda geldiği dönemde yani en önemli unsurun oluştuğu dönemde yapılmaktadır.

Özellik arzeden bazı konular

* Türkiye de yerleşik bir firmanın ithalata konu malın sağlanması, kalite kontrolü, malın ihraç limanına kadar taşınması ve gemilere yükletilmesi şeklindeki aracılık ve gözetim hizmetleri karşılığında yaptığı harcamaları ve komisyon ücretini yurt dışındaki ihracatçı firmaya fatura ederek karşılığını döviz olarak Türkiye ye getirmesi durumunda, ihraç edilen mal yurt dışında tüketildiğinden firmanın yaptığı bu hizmet karşılığında aldığı komisyon, ihracat istisnası kapsamında değerlendirilecektir.(Gelir İdaresi Başkanlığı 29/5/2006 tarih ve 40l28 sayılı özelgesi)

* Yurt dışı firmalarının Türkiye den ithal edecekleri mal ve hizmetlerin alımına aracılık eden Yerli firmaların bu işler için yurt dışı firmasından aldıkları ihracat komisyonları ihraç edilen mal ve hizmetlerden yurt dışında faydalanılacağı, fatura yurt dışı firması adına kesileceği ve bedeli döviz olarak geleceği  için hizmet istisnası kapsamındadır.

* Yurt dışına yapılan finansal kiralama işlemleri istisnanın kapsamına girmektedir.

* Yurt dışından tamir, bakım, onarım vb. nedenler için yurt dışından geçici ithal yolu için getirilen araçlara verilen bu hizmetler istisna kapsamındadır.

* Geçici kabul yolu getirilen bir mala Türkiye de fason işçilik hizmeti verilmesi ve tekrar yurt dışına sahibine gönderilmesinde istisna uygulanır.

* İhraç edilen ürünlerin üretimi için gerekli olan ve yurt dışındaki firma tarafından imal ettirilen, faturası yurt dışındaki müşteri adına düzenlenen ve bedeli yurt dışındaki firma tarafından ödenen model kalıpların, işi bittikten sonra dışına gönderilmese dahi ihraç edilen mallar için verilen hizmetler kapsamında değerlendirilerek ihracat istisnasından faydalanması mümkündür ancak bedelin döviz olarak yurda getirildiğinin tevsik edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

* Mal satışlarında herhangi bir şekilde malın iadesi iade faturası ile olmasına karşılık hizmette hizmetin iadesi iade faturası ile söz konusu olmaz her işlem kendi başına bir hizmet olarak değerlendirilmek zorundadır.

 Hizmet İhracında İade Veya Mahsup Dosyasına Eklenecek Belgeler;

*  Yurt dışındaki müşteri adına düzenlenen faturanın aslı veya fotokopisi

*  İhracatın gerçekleştiği döneme ait indirilecek KDV listesi

*   İhraç edilen hizmetin bünyesine giren vergi miktarını gösteren tablo 

   (Yüklenilen KDV listesi)

* Döviz alım belgesi (bankalardan veya özel finans kurumlarından temin edilecek)aslı veya banka veya özel finans kurumlarınca onaylanmış fotokopisi ya da dövizin yurt dışından geldiğini gösteren bankadan alınmış belge.

İndirilecek KDV listesinde; satıcının adı soyadı veya unvanına göre alfabetik sırada veya alış tutarlarına göre, fatura ve benzeri belgenin tarihi numarası, satıcının adı-soyadı unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, mal veya hizmetin cinsi, miktarı, bedeli ve hesaplanan KDV tutarına yer verilmelidir.

Ayrıca listenin her sayfasında “ Listelerde yer alan bilgilerin doğruluğunu taahhüt ve herhangi bir yanlışlık olduğunun tespitinde uygulanacak müeyyideleri kabul ederim” şerhi konulacak ve firma yetkililerince imzalanacaktır.