Dahilde İşleme Ve Geçici Kabul Rejiminde Tecil-Terkin Uygulaması (Geçici 17 İnci Madde)

  

 

KDV Kanunun geçici 17 inci maddesi 

“Dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin (6111 sayılı kanunla değişen ibare) 31/12/2015 tarihine kadar tesliminde Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre, bölgeler, sektörler veya mal grupları itibariyle işlem yaptırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasında ihracat süresi olarak anılan bentteki süre yerine bu rejimlerle öngörülen süreler esas alınır. İhracatın şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde zamanında alınmayan vergi, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.”

Hükmü gereği uygulanan bu tecil-terkin sistemi ile ilgili olarak 5838 sayılı kanunla KDV Kanununda yapılan değişiklikle, 

Sektör gözetilmeksizin, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin yurt içinden tecil-terkin kapsamında KDV ödenmeksizin temini uygulaması 13.12.2015 tarihine kadar 5yıl uzatılmıştır.

İhracata yönelik önemli mevzuatlardan biri olan Dâhilde İşleme Rejimi ihraç ürünleri üretmek için gerekli olan ve dışarıdan ithal edilen, bu yüzden de ithali gümrük vergisine tabi ara mallara ya da girdilere gümrük muafiyeti getiren bir ihracatı teşvik sistemidir. İhracat yapmayı düşünen işletmeler, ihraç edilmesi planlanan malların üretiminde kullanılacak olan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, ara malı ve ambalaj malzemelerinin başta değişik vergisel yüklerden muaf olmak üzere ve devlete ihracat taahhüdünde bulunmak şartıyla, çeşitli kolaylıklar ve teşviklerden yararlanabilirler. Teşviklerden yararlanabilmek için Dahilde İşleme İzin Belgesi alınması zorunludur. Söz konusu olan bu Dahilde İşleme İzin Belgesi, Gümrük muafiyetli ithalat ya da yurtiçi alımlara olanak sağlayan Dış Ticaret Müsteşarlığınca düzenlenen bir belgedir.

Geçici Kabul rejimi; Dahilde İşleme Rejimi ( DİRK ) 95 / 7615 sayılı kararında, üretiminde ithal girdi kullanılan mamullerin üçüncü ülkelere ihracı ile Türkiye Gümrük Bölgesinde İhracat sayılan satışlara ilişkin usul ve esaslar belirtilmiştir.

Gümrük Kanunun 188 ve Gümrük Yönetmeliği’ nin 840 ve 841. maddelerine göre geçici Kabul rejimi kapsamında ithal edilebilecek girdiler ( eşya ) :

• Hammadde

• Yarı mamul ve

• Mamul maddelerdir

Yönetmeliğin 840. maddesinde geçici kabul rejimi “ Yabancı memleket eşyasının; ham, yarı mamul veya mamul halde dışarıdan getirilerek memleket içinde başkaca maddeler katılmış olsun olmasın tamamlayıcı veya değerlendirici ya da değiştirici az veya çok işcilik gördükten sonra tekrar yurt dışına çıkarılması” işlemini ifade etmektedir. Bu tür eşyaların 2 yıl içerisinde yurt dışına çıkarılması gerekmektedir.

Bu rejimler ile elde edilen avantajlar şöyledir.

·         İhracat taahhüdünü üçüncü ülkelere yapılan ihracatla yerine getirmek şartı ile ithalatta kota ve gözetim önlemlerinden muafiyet

• 3.ülkelerden yapılan ithalatta gümrük vergileri, KDV ve diğer vergi, resim ve harçlardan muafiyet

• İhracat sayılan satış ve teslimler ile ilgili olarak gümrük vergisi muafiyetli ithalatı

• Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden ithalde KDV ve diğer vergi, resim ve harçlardan muafiyet

• Dış Ticarette Standardizasyon ve Teknik Düzenlemeler mevzuatına tabi olmama

• Ödenmiş vergilerin geri alınması olanağı

• Eşdeğer eşya kullanımına olanak verilmesi.

Olarak sayabiliriz

Bu iki rejim arasındaki farklılıklar ise;

• DİİB hem AB üyesi hem de üçüncü ülkelerden gelen eşya için düzenlenmektedir.

• GKİB sadece Avrupa Birliği üyesi ülkelerden gelen eşya ile ilgili düzenlenir.

• GKİB süresi azami 2 yıl olup uzatılabilmektedir.

• DİİB ’lerinin süresi ise azami 1 yıl olup en fazla orijinal sürenin 1/4’ü kadar süre uzatımı verilmektedir.

• GKİB’ de kapatma işlemleri, belge süresinin (ek süreler dahil) bitiminden itibaren 1 ay içerisinde yapılan müracaatlara istinaden belgeyi veren gümrük müdürlükleri tarafından,

• DİİB’ de kapatma işlemleri ise belge süresinin (ek süreler dahil) bitiminden itibaren 3 ay içerisinde yapılan müracaatlara istinaden, ihracatçı birlikleri genel sekreterleri tarafından yapılır.

Yukarıda iki rejim ve avantajları izah edildiği üzere bu rejimle Yurt dışından getirilen ham ve yardımcı maddeler kullanılarak üretilen malların ihraç edilmesi halinde, bu maddelerin ithalatında gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülükler teminat karşılığı ertelenerek, ihraç edilen malın girdi maliyetleri azaltılmaktadır. Aynı şekilde yurt dışındaki müşterilerin malların işlenmesi amacıyla geçici olarak ithal edilen mallar içinde gümrükte vergi uygulanmamaktadır.

İthal için getirilen bu kolaylıkların, Yerli girdi kullanan mükellefler açısından haksız rekabet unsuru teşkil etmemesi ve bu eşitsizliği gidermek için KDV Kanunun geçici 17 inci maddesi ile dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ham ve yardımcı maddelerin yurt içinden satın alınmasında da tecil-terkin uygulaması getirilmiştir. Tecil edilemeyen verginin nakden ve mahsuben iadesinin yapılacağı tabidir.

Öte yandan İhraç kaydıyla teslimi bulunan mükelleflerde olduğu gibi, Satıcılar Tecil edilemeyen KDV lerini dilerlerse KDV 39 ve 98 sayılı genel tebliği hükümleri gereğince iade olarak değil indirim yoluyla giderebileceklerdir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus satıcının KDV alacağını indirim yoluyla telafi işlemi alıcının ihracatı gerçekleştirdiğine dair YMM raporunu tanzim ettirip satıcı vasıtasıyla vergi dairesine intikal ettiği tarihi kapsayan KDV dönemi beyannamesinde İhracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek KDV satırını doldurmadan buradaki iade edilecek vergiyi beyannamenin 33 ncü satırına (Bu döneme ait indirilecek KDV satırına) yazarak indirim olarak kullanabilirler Bu durumu vergi dairelerine bir dilekçe ile bildirmekte yarar vardır.

Bu kapsamda tecil-terkin uygulaması yapılabilmesi için;

(1) Alıcının dahilde işleme veya geçici kabul için izin belgesine sahip olması gerekir. Ürettiği malları aracı ihracatçı vasıtasıyla ihraç eden belge sahibi firmalar da ham ve yardımcı madde alışlarında bu uygulamadan yararlanacaklardır.

(2) Teslimde bulunan (satıcının) 27 Seri No lu KDV Genel Tebliği gereği imalatçı vasfına haiz olması gerekir. (95 Seri No.lu Tebliğde belirtilen kamu kuruluşlarında bu şart aranmaz)

(3) Teslime konu mal, ihraç konusu malın üretiminde kullanılmalı ve belgede konu edilen ham ve yardımcı madde olmalıdır. İmalatçı tarafından bizzat veya 27 Seri No.lu Tebliğ gereği fason imal ettirilmiş olmalıdır. Düzenlenecek faturada her bir mal çeşidi itibariyle KDV hariç bedelin tekstil-konfeksiyon sektöründe kullanılan pamuk, yün, iplik ve kumaş dışındaki ham ve yardımcı maddelerde 500 TL, diğerlerinde 2500 TL yi aşması gerekmektedir

(4) Bu kapsamda satın alınan ham ve yardımcı maddelerden üretilen malların, izin belgesinde yazılı olan sürelerde ihracının gerçekleşmesi şarttır.

DİİB-GKİB Sahibi Alıcılara Ham Ve Yardımcı Madde Tesliminde Tecil Terkin Uygulamanın Esasları Şöyledir;

• Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan dahilde işleme izin belgesi veya Gümrük Müsteşarlığı’ndan geçici kabul izin belgesi almış olan Belge sahibi mükellefler imalatçı vasfına haiz olan yerli imalatçılardan belge kapsamındaki ham ve yardımcı madde alımlarında hesaplanan KDV’yi ödemezler.

Burada DİBB veya GKİB sahibi alıcıya mal satan imalatçının tecil edilen KDV si, belge sahibi alıcı tarafından belge kapsamında aldığı ham ve yardımcı maddeyi mamul hale getirip belgede yazılı sürelerde mamul malın ihraç edilmiş olduğunu YMM tasdik raporuyla tespit ettirerek raporu satıcıya (İmalatçı) intikal ettirmesi halinde söz konusu raporun imalatçı tarafından kendi vergi dairesine intikal ettiği tarih itibariyle terkin edilebilecektir.

                                    

        

• Bu kapsamda alınan ham ve yardımcı maddelerden imal edilen malların, belge sahibi tarafından doğrudan ihraç edilip edilmediğine bakılmaz. DİİB veya GKİB sahibinin aynı zamanda (27 Seri No.lu KDV Genel Tebliğe göre-ihraç kayıtlı satışlarda anlatıldığı şekilde) imalatçı vasfına haiz olması halinde ayrıca ihracatçıya yapacağı ihraç kayıtlı teslimde de tecil-terkin uygulanabilecektir.

Burada imalatçı vasıflı DİBB veya GKİB sahibi alıcıya mal satan imalatçının tecil edilen KDV si, belge sahibi alıcı tarafından belge kapsamında aldığı ham ve yardımcı maddeyi mamul hale getirip ihraç kayıtlı satış şartıyla ihracatçıya sattığını ve belgede yazılı sürelerde bu malın ihraç edilmiş olduğunu YMM tasdik raporuyla tespit ettirerek raporu satıcıya intikal ettirmesi halinde söz konusu raporun imalatçı tarafından kendi vergi dairesine intikal ettiği tarih itibariyle terkin edilebilecektir. Belge sahibinin kendisinin ihracatçıya ihraç kaydıyla teslimi ise KDV Kanunun 11/1-c maddesi hükümleri gereği terkine konu edilecektir.

• DİİB veya GKİB sahibi alıcı imalatçı vasfına haiz değilse kendisinin ihracatçıya ihraç kayıtlı satış yapabilmesi söz konusu olmadığından kendi satışı KDV’ye tabi olacaktır.

Burada DİBB veya GKİB sahibi alıcıya mal satan imalatçının tecil edilen KDV si, belge sahibi alıcı tarafından belge kapsamında aldığı ham ve yardımcı maddeyi mamul hale getirip ihracatçıya sattığını ve belgede yazılı sürelerde bu malın ihraç edilmiş olduğunu YMM tasdik raporuyla tespit ettirerek raporu satıcıya intikal ettirmesi halinde, söz konusu raporun imalatçı (satıcı) tarafından kendi vergi dairesine intikal ettiği tarih itibariyle terkin edilebilecektir. Öte yandan kendisi imalatçı vasfına sahip olmadığı için ihraç kayıtlı satış yapamayacağından ihracatçıya satışı KDV ye tabi olacaktır.

• DİİB veya GKİB sahibi alıcı Kendi imalatçı vasfına haiz olmasa da ihracatçıya değil de Dış Ticaret Sermaye şirketine veya sektörel dış ticaret şirketine ihraç kayıtlı satış yapabileceğinden bu satışa da tecil terkin uygulanabilecektir.

Burada DİBB veya GKİB sahibi alıcıya mal satan imalatçının tecil edilen KDV si, belge sahibi alıcı tarafından belge kapsamında aldığı ham ve yardımcı maddeyi mamul hale getirip ihraç kayıtlı satış şartıyla DTSŞ veya SDTŞ sattığını ve belgede yazılı sürelerde bu malın ihraç edilmiş olduğunu YMM tasdik raporuyla tespit ettirerek raporu satıcıya intikal ettirmesi halinde, söz konusu raporun imalatçı tarafından kendi vergi dairesine intikal ettiği tarih itibariyle terkin edilebilecektir. Belge sahibinin kendisinin DTSŞ veya SDTŞ ne ihraç kaydıyla teslimi ise KDV Kanunun 11/1-c maddesi hükümleri gereği terkine konu edilecektir.

• Tecil-terkin kapsamında alınan ham ve yardımcı maddeler kullanılarak imal edilen malların yine izin belgesi sahibi başka alıcıya, ihraç edeceği malların üretiminde kullanılmak üzere satışında da ayrıca tecil-terkin uygulanabilecektir.

Burada DİBB veya GKİB sahibi alıcıya mal satan imalatçının tecil edilen KDV si, belge sahibi alıcı tarafından belge kapsamında aldığı ham ve yardımcı maddeyi yarı mamul hale getirip ihraç kayıtlı satış şartıyla imalatçı vasıflı DİİB veya GKİB sahibi imalatçı-ihracatçıya sattığını ve belgede yazılı sürelerde bu malın ihraç edilmiş olduğunu YMM tasdik raporuyla tespit ettirerek raporu satıcıya intikal ettirmesi halinde, söz konusu raporun imalatçı (Satıcı) tarafından kendi vergi dairesine intikal ettiği tarih itibariyle terkin edilebilecektir. Kendisinin tecil edilen vergisi ise Mal sattığı imalatçı vasıflı DİİB veya GKİB sahibi imalatçı-ihracatçı tarafından mamul hale getirilip belgede yazılı sürede ihraç edildiğine dair YMM tasdik raporunun tanzim ettirilip kendisine intikal ettirildiği ve kendisince de vergi dairesine tevdii edildiği tarihte terkin edilebilecektir. 

Tecil edilemeyen vergilerin iadeye konu edilebileceği, İade işlemi ise terkin işlemi için şartların oluştu anda yapılabileceği tabiidir.

DİİB Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca, GKİB ise Gümrük Müsteşarlığı’nca verilmektedir. Belge sahibi firmalar tecil terkin kapsamında satın aldıkları maddelerde imal ettikleri malların dahilde işleme veya geçici kabul belgesinde yazılı olan süreler içinde ihraç edilmesi şarttır. Ayrıca bu sürelerde ihraç edildiğine dair YMM tarafından düzenlenecek bir raporla durumu tevsik ettirirler. Düzenlenen bu raporlar iki örnek olarak ihracatın gerçekleştiği ayı izleyen üç ay içinde ilgili satıcılara verilecektir. YMM raporu ihracatın gerçekleştiği her dönem için ayrı ayrı düzenlenmek zorundadır. Bu sürelerde rapor ibraz edilemeyeceğine dair makul bir mazeret ileri sürülürse vergi dairesince üç ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecektir.

 

Geçici 17 İnci Madde Ye Göre Tecil –Terkin İle 11/1-C Ye Göre Tecil-Terkin Arasındaki Farklar

Geçici 17 inci madde ye göre tecil –terkin ile 11/1-c ye göre tecil-terkin, iade sistemin işleyişi birbiriyle aynı olmakla beraber aralarındaki en önemli 3 fark tablo halinde gösterilmiştir.

Diğer yandan 17 inci madde kapsamında tecil-terkin için; alıcılarca, ihraç edilen malların DİİB-GKİB kapsamında alınan mallardan üretildiğini ve DİİB-GKİB de yazılı süreler içinde yırt dışı edildiğini tespit eden YMM tasdik raporunun ihraç tarihini takibeden aybaşından itibaren 3 ay içinde satıcılara ulaştırılması ve satıcılarca da vergi dairesine tevdi gerektiği unutulmamalıdır.

DİİB kapsamındaki satışlarda (Geç.17 md)	İhraç kayıtlı satışlarda (11/1-c)
İhracat DİİB de yazılı süre içinde gerçekleşmelidir	İhracat Mal teslimini izleyen ay başından itibaren 3 ay içinde gerçekleştirilmelidir
İhracat süresinde gerçekleşmezse vergi ziyaı cezası uygulanacak ve gecikme faizi alınacak
	İhracat süresinde gerçekleşmezse vergi gecikme zamlı tahsil edilecek
Müeyyideler alıcıya (belge sahibine) uygulanacak	Müeyyideler satıcıya uygulanacak

2009/10 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile 20/12/2006 tarihli ve 26382 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliğine aşağıdaki Geçici 17 inci madde eklenmiştir.

Anılan madde uyarınca, dünya genelinde yaşanan ekonomik krizin etkilerinin devam etmesi nedeniyle, 1/1/2007-30/6/2009 tarihleri arasında düzenlenmiş ve henüz ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine, sadece belge kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen;

a) Belge süresi sona ermiş belgeler için, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde elektronik ortamda Müsteşarlığa müracaat edilmesi kaydıyla,

b) Belge süresi sona ermemiş belgeler için ise, en geç belge süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde elektronik ortamda Müsteşarlığa müracaat edilmesi kaydıyla,

bu ek süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, belge orijinal süresini aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilecektir. 

Bilindiği üzere bu kapsamda alınan emtianın ihracı ilgili dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesinde yazılı süre içinde gerçekleştirilmiş olması gerekir. Aksi halde zamanında alınmayan vergi, tecil tarihinden itibaren vergi ziyaı cezası da uygulanmak suretiyle gecikme faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilmektedir.