Vergi hukukumuzda, çeşitli zamanaşımı düzenlemeleri mevcuttur. Bunlar,
· Tarh zamanaşımı,
· Düzeltme zamanaşımı
· Ceza kesme zamanaşımı süreleri
Vergi Usul Kanunu'nda,
· Tahsil zamanaşımı ise
Amma Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da düzenlenmiştir.
Ceza davası ile ilgili zamanaşımı süreleri ise Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun'un 102. maddesine göre kamu alacağı, kural olarak, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar.
Zamanaşımı, süre geçmesi dolayısıyla kamu alacağını ortadan kaldırmamaktadır. Sadece alacaklının, cebri takip yoluyla alacağına kavuşmasını sağlayan talep ve cebri takip yeteneği ortadan kalkmaktadır.
Bir başka deyişle alacaklı kamu idaresi, zamanaşımına uğramış kamu alacağı için ödeme emri düzenleyemez, haciz veya diğer cebri takip işlemlerini yapamaz. Bu sebeple borçlu, zamanaşımı süresinin dolmasına rağmen rızası ile ödemede bulunursa, bu ödeme de hukuken geçerli olur.
Zamanaşımı konusu iki önemli kavramı daha karşımıza çıkarmaktadır. Bunlar, zamanaşımının kesilmesi ve durmasıdır.
Zamanaşımını durduran sebepler genellikle bir süreçtir ve bu sebebi oluşturan süreç boyunca zamanaşımı süresi işlemez. Zamanaşımını durduran sebebin ortadan kalkması ile birlikte süre kaldığı yerden işlemeye devam eder.
Zamanaşımını kesen haller ise genellikle nokta olaylardır. Bu sebeplerin gerçekleşmesi ile birlikte zamanaşımı süresi, bazen sebebin gerçekleşmesini izleyen yılbaşından itibaren yeni baştan işlemeye başlar.
Tahsil zamanaşımını durduran sebepler, 6183 sayılı kanunun 104. maddesinde
· Borçlunun yabancı memlekette bulunması,
· Hileli iflas etmesi
· Terekesinin tasfiyesi dolayısıyla hakkında takibat yapılmasına imkân yoksa olmaması"
Şeklinde sayılmıştır. Bu hallerin devamı süresince zamanaşımı işlemez ve işlememe sebeplerinin kalktığı günün bitmesinden itibaren başlar veya durmasından evvel başlamış olan sürecine göre devam eder.
Tahsil zamanaşımını kesen ve dolayısıyla yeni baştan başlamasına sebep olan haller ise bu kanununun 103. maddesinde sayılmıştır. Maddeye göre ödeme,
· Haciz tatbiki,
· Cebren tahsil ve takip muameleleri sonucunda yapılan her çeşit tahsilat,
· Ödeme emri tebliği,
· Mal bildirimi,
· Mal edinme ve mal artmalarının bildirilmesi,
Bu işlemlerin herhangi birinin kefile veya yabancı şahıs ve kurumlar mümessillerine tatbiki veya bunlar tarafından yapılması,
· İhtilaflı kamu alacaklarında yargı mercilerince bozma kararı verilmesi,
· Kamu alacağının teminata bağlanması,
· Yargı mercilerince yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi,
· İki kamu idaresi arasında mevcut bir borç için alacaklı kamu idaresi tarafından borçlu kamu idaresine borcun ödenmesi için yazı ile müracaat edilmesi,
· Kamu alacağının özel kanunlara göre ödenmek üzere müracaatta bulunulması ve/veya ödeme planına bağlanması
Tahsil zamanaşımını keser ve bu durumda kesilmenin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren zamanaşımı yeniden işlemeye başlar.
Görüldüğü gibi kamunun her hareketi tahsil zamanaşımını kesmekte ve yeniden başlatmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder